زیست فناوری

حسین قنواتی، عضو هیات علمی این پژوهشگاه و مجری طرح اظهار داشت: یکی از چالش ها و مشکلات اساسی در حوزه مدیریت پسماندهای شهری، مشکل بوی نامطبوع حاصل از تجزیه ترکیبات آلی موجود در این پسماندها و تولید آلایندهای گازی است که باعث مشکلات زیست محیطی و اجتماعی فراوانی می‌شود. وی افزود: بوی بسیار بد حاصل از تجزیه این ترکیبات نه تنها در محل های دفن بهداشتی و غیربهداشتی زباله که در کارخانه های پردازش و تبدیل مواد زائد شهری که عملیات بازیافت و تولید کمپوست از زباله های شهری را انجام می دهند نیز تولید شده و باعث آزار و شکایت ساکنان مناطق اطراف می‌شود.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی خاطرنشان کرد: ترکیبات آلاینده گازی از جمله volatile organic compounds (VOCs) و volatile sulfur compounds (VSCs) از عوامل اصلی بوی نامطبوع سیستم های پردازش مواد آلی زباله های شهری هستند. وی گفت: یکی از راهکارهای مناسب و کم هزینه برای حذف این بوی نامطبوع، استفاده از روش بیوفیلتراسیون با استفاده از میکروارگانیسم های تجزیه کننده گازهای آلاینده است.

قنواتی افزود: در این پروژه که طی قراردادی از سوی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران به پژوهشگاه بیوتکنولوژی محول شده، سویه های باکتریایی با قابلیت تجزیه بالای ترکیبات مهم و موثر عامل بوی نامطبوع فرآیند تبدیل مواد آلی پسماندهای شهری به کمپوست جداسازی و شناسایی می‌شوند و سپس این سویه‌ها در مقیاس پایلوت و صنعتی تکثیر شده و برای اضافه شدن به توده‌های آلی جهت کاهش میزای بوی آنها استفاده می‌شوند.

وی تاکید کرد: در این طرح با بررسی حدود ۴۰۰ ترکیب مختلف موثر در بوی نامطبوع ناشی از فرآیند پردازش زباله شهری، ترکیبات دی متیل سولفید، دی متیل دی سولفید، سولفید هیدروژن، پینن، متیل مرکاپتان، فنیل مرکاپتان، متیل آمین، اسید بوتیریک، پیریدین، تولوئن و زایلن به عنوان ترکیبات اصلی عامل بوی نامطبوع فرآیند شناسایی شده‌اند. عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: در تلاشیم با شناسایی و جداسازی باکتری های تجزیه کننده این ترکیبات، سویه‌های برتر به دست آمده را در فرآیند کاهش بوی نامطبوع ناشی از تبدیل مواد آلی پسماندهای شهری به کمپوست در مقیاس های پایلوت و صنعتی استفاده کنیم.

این محقق در خصوص روند دستیابی به سویه‌های برتر میکروبی مورد نظر گفت: بدین منظور پس از شناسایی و جداسازی باکتری‌های تجزیه‌کننده این ترکیبات، آنها را در محیط کشت های اختصاصی، غنی سازی کرده و پس از جداسازی و خالص سازی، سویه های بدست آمده از هر دسته را از لحاظ قدرت تجزیه کنندگی با یکدیگر مقایسه کنیم. بدین ترتیب بهترین سویه های تجزیه کننده هر ترکیب انتخاب و شناسایی خواهند شد. همچنین محیط کشت مناسب جهت رشد سویه های مختلف میکروبی جداسازی شده به شکل کنسرسیومی و مخلوط انتخاب خواهد شد تا کشت انبوه میکروارگانیسم ها با هزینه پایین و روش آسان در یک فرمانتور ساده همزن دار قابل انجام باشد.

قنواتی افزود: در ادامه، این سویه‌ها پس از تکثیر به صورت کنسرسیومی در فاز پایلوت تست خواهد شد و عوامل موثر در کاهش بوی نامطبوع مانند تنظیم نسبت کربن به ازت، تنظیم تخلخل و رطوبت و تنظیم برنامه‌ هوادهی هم در فازهای پایلوت و صنعتی بهینه‌سازی می‌شوند.

وی با اشاره به آغاز اجرای فاز آزمایشگاهی طرح، اظهار داشت: این طرح در حدود یک تا یک و نیم سال در سه فاز آزمایشگاهی، پایلوت و صنعتی اجرا می‌شود که امیدوارم با اتمام موفقیت آمیز آن شاهد کنترل و حذف بوی نامطبوع ایجاد شده در اطراف این مجتمع بزرگ پردازش زباله که بیش از ۸ هزار تن زباله شهر تهران را پذیرا است، باشیم.