زیست فناوری

ترکیبات مشتق شده از آجیل آرکا (areca nuts) می­تواند به ترک اعتیاد افراد سیگاری کمک کند.

بیش از 600 میلیون نفر در آسیا، آجیل آرکا را با برگ­های فوفل (betel leaves) و گاهی با اضافه کردن برگ توتون و تنباکو می­جوند. بسیاری از مصرف کنندگان، به این ترکیب مضر، که یک حس شادی و سرخوشی را ایجاد می­کند، معتاد هستند. با این حال، محققان ترکیبات مشتق شده از آرکا را برای ترک اعتیاد افراد سیگاری معرفی کرده­اند.

اخیرا محققین یک تیم پژوهشی از دانشگاه فلوریدای آمریکا، نتایج بررسی های خود در این زمینه را در 253مین نشست و نمایشگاه ملی انجمن شیمی آمریکا (ACS) ارائه دادند.

به گفته یکی از محققان ارشد این پروژه که بر توسعه داروهای ترک سیگار فعالیت می­کنند، یک وجه مشترک بین این دو اعتیاد وجود دارد، بنابراین می­توان داروهایی را تهیه کرد که هر دو اعتیاد را هدف قرار دهد.

با وجود مراکز کنترل و پیشگیری بیماری در ایالات متحده، بیش از 480،000 نفر در سال بر اثر مصرف سیگار می­میرند. در حال حاضر داروهای تجویزی ترک سیگار در بازار موجود است، اما همچنان شاهد عوارض جانبی و مضر آن­ها هستیم. برای مثال، برخی بیماران مصرف کننده داروی Varenicline (ازداروهای ترک سیگار) افکار خودکشی، راه رفتن در خواب و داشتن مشکلات قلبی و عروقی را گزارش کرده­اند.

با توجه به عوارض جانبی Varenicline، محققان دانشگاه فلوریدا به دنبال کشف ترکیبات جایگزین برای این دارو بودند.

داروی Varenicline با اتصال به گیرنده­های مشابه گیرنده­های مولکول­های نیکوتین به سلول­های مغزی، اعتیاد به نیکوتین را کاهش می­دهد، اما فعالیت این گیرنده­ها به میزان کمتری است و دارو به گیرنده­های نیکوتین نیز متصل می­شود. بنابراین اثرات نامطلوبی رخ می­دهد که به علت اعتیاد نیست. این تیم تحقیقاتی مولکول­هایی را معرفی کرده­اند که به گیرنده­های دیگر متصل نمی­شود و این ترکیبات ایمن­تر و سالم­تر هستند.

ایده مطالعه آجیل آرکا، از سفر به جزیره بورنئو (Borneo) بدست آمد. در تحقیقات قبلی این تیم، یکی دیگر از آلکالوئیدهای اعتیادآور آجیل آرکا مورد مطالعه قرار گرفته بود. بعد از این سفر آن­ها کشف کردند که ترکیب arecoline، همان گیرنده­های سلولی مغز که مسئول اعتیاد به نیکوتین هستند را تحریک می­کند، اما محرک انواع دیگر از گیرنده­های نیکوتین نیست.

در حال حاضر، طیف وسیعی از ترکیبات با ساختار کمی متفاوت از arecoline سنتز شده است. محققان دریافتند که برخی از این ترکیبات جدید هم بدون اتصال به سایر گیرنده­ها، به گیرنده­های مرتبط با اعتیاد متصل می­شوند. این بدان معناست که مکمل arecoline ممکن است قادر به درمان اعتیاد به سیگار بدون عوارض جانبی باشد. گام بعدی این تیم تحقیقاتی بررسی این داروهای بالقوه جدید بر روی حیوان مدل آزمایشگاهی است.

منبع: American Chemical Society (آوریل 2017)