زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

به نقل از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، این طرح به صورت مشترک توسط محققان این پژوهشگاه و موسسه تحقیقات علوم باغبانی اجرا شد. مهرشاد زین العابدینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و مجری طرح گفت: ایران با تولید سالانه ۹۰۰ هزار تن انار از لحاظ سطح کشت تجاری، میزان تولید و صادرات  و همچنین مرغوبیت ارقام انار رتبه سوم جهان را به خود اختصاص داده است. میزان تولید این محصول در کشور در حدود ۱۳ تن در هر هکتار است. وی گفت: ایران علاوه بر این که مرکز پیدایش و رویشگاه طبیعی این میوه باارزش است، مرکز تنوع ارقام نیز بوده و غنی ‏ترین مخازن ژنی انار جهان را دارد که لازم است ضمن حفظ و نگهداری این ثروت‏ ملی و سرمایه  طبیعی، برنامه‏ های به نژادی و اصلاحی نیز در تحقیقات انار کشور مورد توجه قرار گیرند. نبود اطلاعات جامع درباره ژنوتیپ های انار ایران و مشخصات  مورفولوژیک و مولکولی و متابولیت‏ های آنها ایجاب می کرد که برنامه جامعی به منظور بررسی و گزینش ارقام و ژنوتیپ های مختلف این گیاه و تشکیل کلکسیون هسته با روش‏های اصلاح کلاسیک و مولکولی اجرا شود. زین العابدینی با اشاره به جمع آوری بیش از هزار ژنوتیپ مختلف انار از استان های مختلف کشور گفت: بهبود عملکرد، افزایش کیفیت و کاهش هزینه های تولید از طریق شناسایی ارقام مقاوم به آفات و بیماری ها و متحمل به تنش های غیرزیستی از اهداف اصلاح مولکولی انار است. وی از بین رفتن تنوع و فقدان اطلاعات ژنتیکی، دوره طولانی فرآیند گزینش در اصلاح کلاسیک و محدودیت های آن، دشواری ارزیابی های مورفوفیزیولوژیک و پومولوژیک با روش های کلاسیک، دوره نونهالی نسبتا طولانی، اثر شرایط محیطی بر صفات و تاثیر آن بر روش های متداول اصلاحی را از مهمترین چالش های پیش روی محققان در روند اصلاح مولکولی انار عنوان کرد.

در روند تشکیل کلکسیون هسته، ارقام و ژنوتیپ های متنوع گردآوری شده از لحاظ ۴۷ صفت کیفی، متابولیت های باارزش و پتانسیل ژنتیکی (براساس داده های توالی یابی ژنوم(GBS )) ارزیابی و ارقام و ژنوتیپ های برتر انتخاب شدند. به گفته وی، ایجاد چنین کلکسیونی به کارآمد کردن کلکسیون پایه موجود و حفظ و بهبود مدیریت و بهره برداری از آن در برنامه های اصلاحی و معرفی ارقام مورد نیاز کمک کرده و به ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از ژرم پلاسم های بررسی شده و ارائه شناسنامه ژنتیکی ژنوتیپ های منتخب انار کشور منجر خواهد شد.