زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

 حوزه طب بازساختي به عنوان انقلاب چهارم طب دريچه جديدي را در درمان بيماري ها گشوده است، این تعریف یکی از تعاریف خوب و اثرگزار از طب بازساختی و تاثیرات این طب در روند رو به رشد پزشکی است طبی که با کشفیات تازه به دنبال درمان بیماری هایی است که شاید تا پیش از آن جزء بیماری های صعب العلاج بودند.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، امروزه حوزه طب بازساختی یکی از مهمترین مباحث پژوهش‌هاي زيست فناوری بوده و  امید می‌رود بسياري از بيماري‌ها با بهره‌گيري از فناوریهای نوین طب بازساختی قابل درمان باشند. 
در حال حاضر كاربرد طب بازساختی در بيماري‌هاي زيادي مطرح شده و كشور ما نيز در اين زمينه پيشگام است، همه کشورها از جمله محققان کشور ما در تلاش هستند تا به جدیدترین یافته‌ها در خصوص علوم مرتبط با  طب بازساختی همچون علوم سلولی، مهندسی بافت، بیوتکنولوژی و مهندسی نانو دست یابند تا با ترکیب این دانش با علوم بالینی همچون پوست، ارتوپدی، جراحی بازساختی، دندانپزشکی و غیره بتوانند بدون استفاده از داروهای شیمیایی، درمان بیماران را به این سمت هدایت کنند.
طب بازساختی و سلول های بنیادی به عنوان نسل چهارم طب و انقلاب پزشکی صدسال اخیر به شمار می‎رود و از طرف دیگر به دلیل Doubling Time بسیار پایین، این علم به شدت رو به رشد بوده و هر لحظه غفلت از این امر موجب افزایش چشم گیر فاصله جامعه علمی پژوهشی کشور با کشورهای توسعه یافته در این مقوله خواهد شد، البته اهمیت این موضوع زمانی مشخص می شود که بدانیم شرکت های تجاری مهمی طی دهه اخیر پا به عرصه بازار طب بازساختی گذاشته اند، چرا که اعتقاد دارند این حوزه همچون حوزه داروهای با فناوری بالا دارای حاشیه سود بسیار بالایی برای کشورها خواهد بود.

پیشرفت های اخیر علم پزشکی بیماری های تحلیل رونده بافتی را افزایش داده‌اند
پیشرفت‌های اخیر در علم پزشكی هرچند توانسته طول عمر بیماران را به طور محسوسی افزایش دهد؛ ولی با خود ارمغان جدیدی نیز به همراه داشته است كه لیست بلندی از بیماری‌های تحلیل رونده بافتی همانند بیماری‌های قلبی ناشی از سكته، بیماری‌های عصبی و بیماری‌های استخوانی و غضروفی از آن جمله هستند. در این نوع بیماری‌ها عضو مبتلا بخشی از عملكرد خود را به علل مختلفی از دست می‌دهد، از عوامل موثر در این چنین بیماری‌هایی می‌توان به كهولت سن، حوادث عروقی، تغذیه، عوامل محیطی و ژنتیكی اشاره کرد. متاسفانه به رغم تحقیقات صورت گرفته هنوز راه حل درمانی مناسبی برای این بیماری‌ها ارائه نشده است.
آنچه که علوم پزشکی در دنیای امروز به صورت شتابان در حال نیل به سمت آن است توسعه علوم به صورت چند رویکردی یا  Multidisciplinary است که حیطه چندرویکردی طب بازساختی یا همان  Regenerative Medicine یکی از مهمترین آنها قلمداد می‌شود.
بر همین اساس در سال ۲۰۰۷ میلادی، پزشكی بازساختی كه عبارت است از جایگزینی بافت‌های از دست رفته با بافتی زنده و دارای عملكرد مناسب، به عنوان یكی از شاخه‌های علم پزشكی معرفی شد. در این علم، پزشكان از دارو برای تحریك سازوكارهای بازساختی موجود در بدن، از ژن، سلول‌ و به خصوص سلول‌های بنیادی برای جبران سلول‌های از دست رفته بافتی و از مهندسی بافت برای تولید بافت در آزمایشگاه و پیوند آن به جای بافت آسیب دیده استفاده می‌كنند.
هدف پزشكی بازساختی احیای مجدد عملكرد عضو آسیب دیده با دیدگاه‌هایی جدید است، البته این ایده جدیدی نیست و اولین پیوند مغز استخوان برای احیا عملكرد بافت خون‌ساز در سال ۱۹۵۶ میلادی انجام شده است. یكی از نكات كلیدی در این پزشكی، جلوگیری از رد پیوند توسط سیستم ایمنی است. 
در سال ۱۹۵۶، پزشكان برای حل این مشكل، از پیوند دوقلوهای یكسان استفاده کردند، در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ آنها توانستند این مشكل را با یكسان سازی نوع بافت دهنده و گیرنده تا اندازه زیادی حل کند و این به آن معنی بود كه گیرنده می‌توانست سلول‌ها را یك فرد غیر فامیل كه از نظر بافتی با بیمار یكسان است نیز دریافت کنند. اما گرایش اخیر به پزشكی بازساختی  بیشتر ناشی از شناخت و تعریف سلول‌های بنیادی و همچنین مهندسی بافت است. طب باز ساختی ( با نام قدیمی طب بازساختی ) حیطه ای است به گواهی اغلب سردمداران علوم پزشکی و برندگان جایزه نوبل آینده مسلم پزشکی است.

تشکیل کارگروه طب بازساختی در ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی
به دلیل اهمیت این موضوع، کارگروه طب بازساختی (Regenerative Medicine) در ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی تشکیل شد و شناسائی، سازماندهی و حمایت ملی از ظرفیتهای حوزه طب بازساختی را به عنوان هدف اصلی برای این کارگروه تعیین شد و تدوین ساختار و اهداف و چشم انداز  و برنامه های کار گروه، فراخوان و شناسائی نخبگان و شرکتهای حوزه علوم سلولی، مهندسی بافت، بیوتکنولوژی و مهندسی نانو فعال در حوزه طب بازساختی، رصد پیشرفت سالیانه طب بازساختی و سلولهای بنیادی در سطح کشور و جهان و تدوین نقشه راه 5 ساله توسعه طب بازساختی و سلولهای بنیادی از وظایف اعضای این کارگروه عنوان شده است.

توانمندی ایران در حوزه طب بازساختی بالا است
محمد علی نیلفروش زاده، مشاور معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و ریاست کار گروه  طب باز ساختی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی گفت: در ایران ظرفیت های بسیار ارزشمندی در زمینه سلول های بنیادی وپزشکی بازساختی وجود دارد که می توان با اعمال مدیریت صحیح وراهبری هوشمندانه از این ظرفیت ها به نحو شایسته ای استفاده کرد.
وی افزود: می توانیم در این زمینه زمینه حضور فعال در بازار جهانی را فراهم کنیم زیرا مطالعات بانک های اطلاعاتی و بازار فناوری های سلامت بیانگر رونق این حیطه طی دهه آینده است.. 
رییس مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی  و برگزیده 4 سال جشنواره رازی گفت : راه اندازی پایگاه اطلاع رسانی پزشکی بازساختی یکی از مهمترین زیرساخت ها در جهت انتشار آخرین اخبار و تازه ها،ظرفیت ها، فرصت های تحصیلی، مقالات، مجلات وانجمن ها در سطح ملی بوده که به همت همکاران و حمایت ستاد زیست فناوری وستاد سلول های بنیادی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری طراحی و راه‌اندازی شده است.
وی تصریح کرد: کارگروه طب بازساختی به عنوان یکی از مهمترین جایگاه های حمایتی و تصمیم سازی می تواند نقش بسیار مهمی در زمینه توسعه این دانش راهبردی باشد.

پیشرفت طب بازساختی روند پرشتابی دارد
همچنین دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، از روند پرشتاب پیشرفت طب بازساختی در دنیا خبر داد و توسعه این علم در کشور را ضروری دانسته است.
مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، می گوید: سرعت رشد طب بازساختی در دنیا بسیار زیاد است و ما نیز در کشور باید به این رشته توجه ویژه ای داشته باشیم تا در این حوزه رشد کنیم.
وی ضمن تاکید بر اهمیت تمرکز بر محصولات دانش بنیان زیستی، گفت موضوع طب بازساختی به عنوان یکی از حوزه های جدید طب به سرعت در حال پیشرفت بوده و طی 10 سال گذشته روند پرشتابی به خود گرفته است. 
قانعی معتقد است؛ پیش بینی می شود طی سالهای آینده محصولات زیستی مختلف با فناوری بسیار بالا جایگاه ویژه ای در درمان بیماریها به ویژه بیماری های صعب العلاج پیدا خواهد کرد.