زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برای تعیین چهارچوب‌ها در هر رشته، از خبرگان و اساتید برجسته صنعتی و دانشگاهی آن رشته کمک می‌گیرد. بر این اساس، این مرکز اقدام به تبیین شیوه‌نامه تفصیلی محصولات حوزه زیست فناوری کرده است. بر اساس این معیارهای تفصیلی، شرکت‌های دانش‌بنیانی که یک محصول فناورانه در حوزه زیست فناوری تولید کرده‌اند، و خواستار شناسایی آن به عنوان یک محصول دانش‌بنیان هستند، باید به این معیارها توجه کنند. البته در همه رشته‌ها، دو شرط مهم سطح فناوری محصول و طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه، از جمله معیارهای تعیین کننده برای تعیین دانش‌بنیان بودن یک محصول هستند.

این شیوه‌نامه به صورت جزئی‌تر و تفصیلی تر، شرایط دانش‌بنیان بودن محصولات در حوزه زیست‌فناوری را مشخص کرده است. اگرچه وجود تمامی این معیارها برای تایید محصولات ضروری نیست، ولی محصولاتی که واجد تعداد بیشتری از این معیارها باشند، به احتمال بیشتری به عنوان محصول دانش‌بنیان مورد تایید قرار می‌گیرد.

برخی معیارها در ارزیابی شرکتهای دانش بنیان حوزه زیست فناوری

سطح بالا و قابل قبول فناوری در محصول، یکی از معیارهای اصلی برای تایید یک محصول به عنوان کالای دانش‌بنیان است. در زیست فناوری، معیارهای مختلفی برای تعیین سطح فناوری وجود دارد.  یکی از این معیارها، بررسی مواد اولیه و خریداری شده برای تولید محصول است. این موضوع که این مواد شناسنامه‌دار باشند، دارای اهمیت است. زنده و فعال بودن میکروارگانیسم‌ها، ماندگاری محصول، عدم ترشح سم، غیربیماری‌زا بودن، پیچیدگی و تحقیق و توسعه در روند استخراج و تخمیر، نسبت حلالیت و تولید وکتور و نحوه انتقال ژن از دهنده به گیرنده، از جمله معیارهای مهم دیگر برای تعیین سطح فناوری در یک محصول دانش‌بنیان حوزه زیست فناوری است.

همچنین محصولات فناورانه تولید شده در حوزه زیست فناوری برای تایید شدن به عنوان محصولات دانش‌بنیان، از نظر بومی بودن مواد اولیه به کار رفته در آن و توان طراحی خود شرکت، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. تعداد میکروارگانیسم‌ها، داشتن تاییدیه از مراجع ذیصلاح، تسلط شرکت بر فرایندهای بهینه تولید از طریق ترکیب، محلول سازی، استریل کردن و انجام فرایند فرمولاسیون توسط خود شرکت، داشتن توان بهسازی‌سویه (طراحی محصول) شامل مواردی مانند: قابلیت نگهداری، نوترکیبی ژنی و نوترکیبی زیست سامانه ای و بررسی مراحل Down Stream فرایند، از جمله دیگر معیارهای تایید محصول در این حوزه است. همچنین توانمندی متخصصین شرکت در استفاده از این تجهیزات خاص جهت ساخت و تولید محصول نیز حائز اهمیت است.

البته برای تایید یک محصول در حوزه زیست فناوری لازم نیست که  محصول مورد نظر همه این شرایط را داشته باشد، بلکه حسب مورد، چند مورد از این شرایط مورد بررسی قرار می‌گیرد. شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه زیست فناوری باید با مطالعه این موارد، قبل از ارائه محصولات فناورانه خود به مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، باید در شرکت، محصول خود را مورد ارزیابی قرار دهند و در صورت لزوم آن را از نظرفناوری ارتقاء دهند.