زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

شرکت آروکو یکی از شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه ی زیست فناوری کشور است که  فعالیت خود را در سال 1392آغاز کرده است.

هدف کلی  از شکل گیری این شرکت استفاده از دانش و تخصص فارغ التحصیلان دانشگاهی برای تولید محصولات و تجهیزات با تکنولوژی بالا و جلوگیری از واردات محصولات پیشرفته ی تجهیزات دارویی است. شرکت آروکو با توجه به توانایی تولید با فناوری پیشرفته(هایتک) و با تکیه بر دانش نخبگان این مرز و بوم توانسته ارزش افزوده ی فراوانی ایجاد کند.

از شرکت آروکو می توان به یکی از نمونه های موفق در زمینه ی تولید محصولات پیشرفته  ایرانی در سال حمایت از کالای ایرانی نام برد که موفق شده است محصولات اش را به کشور های اروپایی صادر کند.

در همین زمینه روابط عمومی ستاد توسعه زیست فناوری با مدیر عامل شرکت آروکو مهندس داود معتمدی گفت و گو کرد

ابتدا در مورد شرکت و محصولات آن توضیح دهید:

شرکت آروکو در سال 92 با هدف جلوگیری از تجهیزاتی که خودمان نیز قادر به تولید آن بودیم تاسیس شد. تا حد زیادی هم موفق بودیم ولی قسمتی هم به اعتماد شرکت های دارویی ایرانی به ما مربوط می شود. تا حدی این اعتماد جلب شده است اما هنوز هم راه زیادی مانده است.

محصولاتی که تولید می کنیم بیشتر در حوزه ی بایو تک و دارویی ها هستند. البته کم و بیش در صنایع غذایی نیز فعالیت می کنیم. محصولاتی که در حوزه ی صنایع دارویی تولید می کنیم عبارتند از : بیوراکتور ها، فرمانتور ها، مخازن ساخت، مخازن آب های قابل تزریق که در صنایع دارویی کاربرد دارند مثل WFI و  PW ، سیستم توزیع این آب ها، پایپینگ دارویی، سیستم فیلتراسیون ها که چند نوع هستند، فیلتراسیون های باکتریایی که معمولا مایکرو هستند، فیلتراسیون های ویروس که نانو هستند،TFF که برای تغذیه ی پروتیین ها هستند، سیستم هایی برای غیر فعال سازی ویروس ها، ستون های کروماتوگرافی که بیشتر در حوزه ی زیست فناوری کاربرد دارند، مخازن هاروس، مخازن ساخت مدیای بیوراکتور ها و فرمانتور ها، سیستم های ساخت بافر که در صنایع دارویی کاربرد دارند، سیستم های CIP که برای شستشوی مخازن هستند و SIP که برای استریل کردن مخازن کاربرد دارند.

از ابتدای تاسیس شرکت تا به امروز موفق شده ایم از خروج 4 تا 5 میلیون یورو از کشور جلوگیری کنیم. عمده  این رقم در سال 96 و 97 رخ داد و انتظار داریم که این عدد بیشتر بشود.

با خیلی از شرکت های دارویی مثل سیناژن، آریا ژن، شرکت دکتر عبیدی،اکسیر و دیگر شرکت های خارجی مثل ماکوفارمای فرانسه نیز همکاری داریم.

دانشجویان دانشگاه های برتر چه توانمندی هایی باید کسب کنند تا بتوانند در شرکت شما مشغول به کار شوند؟

ما ارتباط خوبی با دانشگاه هایی مثل تهران، صنعتی شریف، تربیت مدرس داریم. واقعیتی که وجود دارد این است که در وهله ی اول دانشجویان باید خیلی خوب درس بخوانند، بعد از از اتمام تحصیل ظرفیتی که آن ها بتوانند در شرکت هایی مثل آروکو کار کنند قطعا وجود دارد. عمده نیروهای ما در قسمت مهندسی، فارغ التحصیلان دانشگاه های برتر ایران هستند. حوزه هایی که این مهندس ها مشغول به کار هستند مهندسی شیمی، مکانیک، برق و اتوماسیون هستند. نکته ی مهم در این جا این است که باید هماهنگی دقیق و درستی بین این قسمت های تخصصی مختلف  انجام شود و البته نقش تعامل میان قسمت های مختلف مهندسی بسیار اهمیت دارد چرا که در نهایت هدف ما این است که به یک نتیجه ی مطلوب برسیم.

در جذب نیروی انسانی چه شاخص هایی را مد نظر دارید؟

نیروهای انسانی مورد نیاز ما باید تجربه ی کاری مناسب و مرتبط  به کاری که در این جا می خواهند انجام بدهند داشته باشند. در دانشگاه ها ما همیشه به استاد ها می گوییم که دانشجویان، تجربه ی کاری شان را در هنگام تحصیل باید با تعامل با صنعت به دست بیاورند. کارآموزی باید یک کارآموزی مفید باشد. ما خودمان هم زمانی که دانشجو بودیم در دوران کارآموزی، آن تجربه ای که باید به دست می آوردیم را نتوانستیم به دست بیاوریم. دلیل این امر هم آن است که در دوران کارآموزی فرصت خیلی کم است و در سه یا چهار ماه نمی توان به تجربه ای خوب دست پیدا کرد و اینکه خود دانشجویان هم چندان مایل به کسب تجربه در این دوران نیستند. متاسفانه دانشجویان بیشتر به دنبال رفع تکلیف هستند و به کارآموزی به عنوان یک فرصت طلایی برای به دست آوردن تجربه در شغل آینده شان  نگاه نمی کنند. من با چند شرکت آلمانی که همکاری کردم متوجه شدم دوران کارشناسی افرادی که آن جا کار می کردند شش ساله است. به این صورت که آن ها ابتدا دو سال درس می خوانند و بعد از آن یک سال کار می کنند و دوباره دو سال درس می خوانند و در نهایت یک سال کار می کنند. در واقع این دانشجویان فارغ التحصیل شده دو سال از دوران دانشجویی شان را کار کرده اند و تجربه به دست آورده اند. این وظیفه ی دانشگاه های آن جاست که این فرصت را برای دانشجویان شان مهیا کنند و البته دانشجویان هم هیچ دستمزدی در دوسال کارآموزی شان دریافت نمی کنند. به همین خاطر می بینیم که کشور آلمان در حوزه ی صنعت پیشرفت چشم گیری دارد.

در حوزه های صنایع فناوری پیشرفته معمولا چرخه ی عمر محصولات کوتاه است و شرکت شما هم از این امر مستثنا نیست. این موضوع چه اثری بر شرکت شما دارد؟

ما به این موضوع پرداخته ایم و یک واحد تحقیق و توسعه در شرکت راه اندازی کرده ایم تا روی محصولات جدید تر کار کنیم که در ایران تولید نمی شوند.مثل سیستم های تولید آب قابل تزریق و تولید بخار خالص. این ها تجهیزاتی هستند که در ایران تولید نمی شوند و از کشور هایی مثل هند و چین به خاطر قیمت پایین وارد می شوند و اگر کیفیت مد نظر باشد از کشور هایی مثل آلمان و فرانسه و ایتالیا وارد می کنند که متاسفانه ارزبری فراوانی برای کشور به همراه دارد. ما امیدوار هستیم که تا پایان امسال بتوانیم این محصولات را تولید کنیم چرا که پذیرش خوبی در کشور برای این محصولات برای شرکت های دارویی وجود دارد. هم چنین به تازگی توانسته ایم به اروپا صادرات داشته باشیم و بخش خصوصی کشور ترکیه تا به حال حدود 4 میلیارد تومان از شرکت ما خرید داشته است.

در فضایی که شما کار می کنید قطعا تعاملاتی برای حوزه ی صادرات وجود دارد. آیا مشکلاتی در این  تعاملات وجود داشته است؟

ما همیشه تعاملات خوبی با وزارت صنایع داشته ایم و دولت همیشه همراه ما بوده است. اما متاسفانه یک دیدگاه برای مشتریان ما وجود دارد که خرید های خودشان را حتما باید  از شرکت های خارجی انجام بدهند. به عنوان مثال یکی از شرکت ها مناقصه ای را برگزار کرد و بالای برگه ی مناقصه نوشته شده بود سال حمایت از تولید ملی و در اسناد مناقصه که بین شرکت ها پخش کردند، نام دو شرکت چینی هم وارد شده بود. این در حالی است که در ایران دو شرکت داخلی وجود دارند و واقعا چه نیازی است که شرکت های چینی هم در مناقصه شرکت کنند! در پایان مناقصه هم به خاطر قیمت پایین تری که شرکت های چینی داشتند، توانستند برنده ی مناقصه بشوند. قیمت پایین شرکت های چینی در حالی است که آن ها نیروی کار ارزان تری دارند و از مواد اولیه ارزان و با کیفیت پایین استفاده می کنند. نباید فراموش کنیم که بسیاری از شرکت های ایرانی از کیفیت بالایی برخوردار هستند و باید نگاه مردم وخریداران  به شرکت های ایرانی تغییر کند و بدانند شرکت های ایرانی می توانند کیفیت مد نظر آن ها تامین کنند. البته نقش دولت در این زمینه بسیار پررنگ است و خوشبختانه وزارت صنایع هم این دغدغه را دارد که بتواند حمایت بهتری از کالای ایرانی داشته باشد. در بعضی موارد البته ما از دولت گله هایی هم داریم. به عنوان مثال ما از ابتدای امسال نتوانسته ایم حتی یک ریال حواله کنیم و از نظر ارزی مشکلات زیادی داریم. بیش از یک ماه است که شرکت ما در صف تخصیص ارز قرار دارد. ما الان بعضی از قطعه های مورد نیاز مان را نتوانسته ایم وارد کنیم و این موضوع باعث شده زمان تحویل پروژه های ما با تاخیر همراه باشد و به همین خاطر مجبور شده ایم که خسارت پرداخت کنیم. شرکت هایی مثل ما که دانش بنیان هستند و با پروژه هایی که می گیرند سرپا هستند نیاز دارند که از طرف دولت حمایت شوند. البته دولت به خوبی با تدابیری که داشته است جلوی قاچاق را گرفته است اما شرکت ما  که همواره از مجاری قانونی نیاز های خودش را تامین کرده است و حتی یک پیچ هم غیر قانونی هم به شرکت ما وارد نشده است قطعا نیازمند این است که شرایط مناسبی برای واردات تجهیزات اولیه اش فراهم بشود.

 در حوزه ای که شما کار می کنید چه فاصله ای میان ایران و دیگر کشور های دنیا وجود دارد؟

در محصولاتی که ما تولید می کنیم از نظر کیفیت با دنیا برابری می کنیم. شش ماه پیش بود که به یک نمایشگاه در مسکو رفته بودم مشاهده کردم که محصولات ما کاملا از نظر کیفیت با محصولات کشور های دیگر برابری می کند و محصولات آن ها فقط به خاطر برندشان بود که می توانست فروش بهتری داشته باشد. حتی در بعضی محصولات، کیفیت محصولات شرکت ما از دیگر شرکت های خارجی به مراتب بالاتر بود. قطعا می توانم بگویم در آسیا و خاورمیانه شرکت ما از نظر کیفیت بالاتر از تمام این کشور هاست. متاسفانه خریداران داخلی تمایل بیشتری به استفاده از محصولات چینی و هندی دارند در حالی که اشتباه می کنند. شما در نظر بگیرید وقتی محصول ما در حالی که کیفیت بالاتری دارد قیمت اش 100 میلیون تومان است و محصول چینی 80 میلیون تومان، خریدار به خاطر هزینه های جانبی دیگری که مجبور به پرداخت آن ها خواهد شد مثل گمرک، هزینه ی تست محصول، هزینه سفر به کشور خریدار و دیگر هزینه ها در نهایت محصول چینی برای خریدار چیزی حدود 120 میلیون تومان تمام خواهد شد. در حالی که اگر از ابتدا محصول ما را خریداری می کرد  همان 100 میلیون تومان برایش تمام می شد. متاسفانه خریداران فقط یک چیز را می بینند و آن قیمت نهایی محصول است و هزینه های دیگر را در نظر نمی گیرند. موارد دیگر مثل خدمات پس از فروش و ضمانت کیفیت محصولات چینی و نصب آن ها قطعا باز هم هزینه هایی را به خریدار اضافه خواهد کرد.

تا به حال موفق به کسب چه گواهی هایی شده اید؟

گواهی ایزو که شرکت ما از مدت ها قبل کسب موفق به کسب آن شده است و گواهی دیگری که به تازگی دریافت کرده ایم گواهی سی ای است. با توجه به اینکه این گواهی را به تازگی دریافت کرده ایم به راحتی می توانیم صادرات مان را به کشور های اروپایی انجام دهیم و آرم سی ای را روی محصولات مان درج کنیم.

نمایشگاه هایی که در داخل برگزار می شوند چقدر می توانند برای شرکت شما مفید باشند؟

نمایشگاهی که خیلی برای ما مفید است نمایشگاه ایران فارما است که در حدود چهار سال است در ایران برگزار می شود و به طور تخصصی در حوزه ی دارو کاربرد دارد. این نمایشگاه در بحث بازاریابی کمک زیادی به شرکت ما کرده است.

استانداری که شما در شرکت تان طبق آن تولید می کنید چیست و اینکه آیا در ایران استاندارد خاصی برای تولید تجهیزات دارویی وجود دارد؟

تجهیزاتی که ما تولید می کنیم بر اساس استاندارد ASME BP است. این یک استاندارد آمریکایی است که عمده ی تجهیزاتی  که در حوزه ی دارو تولید می شوند بر اساس این استاندارد است. اما هنوز استاندارد مشخصی در داخل ایران وجود ندارد.

مزیت بازاری که شما در آن مشغول کار هستید نسبت به بازارهای دیگر در چیست؟

دغدغه ای که امروز در خیلی از شرکت های دارویی وجود دارد بحث معتبرسازی تجهیزات است که برای شرکت های دارویی بسیار مهم است. شرکت ما از طریقdocumentation   توانسته است یک مدیریت کنترل کیفیت خیلی خوبی داشته باشد و اطمینان مشتریان و خریدارانش را فراهم کند.

سهم بازار نسبی که اکنون در اختیار دارید چند درصد است؟

به طور دقیق نمی توانم به شما پاسخ دهم اما تقریبا چیزی حدود 40درصد سهم بازار شرکت های دارویی را در اختیار داریم که درصد خوبی است اما در نظر داریم که به 80درصد برسیم و ظرفیت این سهم را هم در اختیار داریم.

در پایان اگر نقطه نظری دارید بفرمایید

خیلی از شرکت ها تست هایی که ما در شرکت مان انجام می دهیم را انجام نمی دهند و به راحتی از آن عبور می کنند. اصلا واحدی به نام کنترل کیفیت در شرکت شان وجود ندارد. در حالی که ما این واحد را در اختیار داریم و کنترل حین تولید انجام می دهیم. بعید می دانم شرکتی را در داخل و یا حتی در چین و هند بتوانید پیدا کنید که جوش هایی که روی مخازن انجام می دهند تست رادیوگرافی  روی آن ها انجام بشود. در حالی که ما این کار را انجام می دهیم و یقین پیدا می کنیم که جوش به عمق ورق و قطعه ای که جوش روی آن انجام شده است نفوذ کرده باشد و کاملا با آن یکی شده باشد. این اتفاق فقط با تست های رادیو گرافی قابل انجام است. نکته ی بعد اینکه خوشبختانه در سایت های خودمان تجهیزات الکتروپولیشی را داریم و با توجه به استانداری که  مد نظر ما است،  باید صافی سطح قطعاتی که مستقیما با محصول در تماس هستند کمتر از 38صدم میکرون باشد و ما در این جا واحد کنترل کیفیت مان این کار را انجام می دهند و یقین پیدا می کنند که این صافی کمتر از 38 صدم باشد و در نهایت گواهی صادر می کنند. این ها نکاتی است که خیلی از شرکت ها خود را ملزم به انجام آن نمی دانند و اصلا آن را انجام نمی دهند و قطعا این تست ها هزینه بر است و به همین خاطر قیمت محصول ما بالا می رود و در عین حال کیفیتی تضمین شده برای محصول به ارمغان می آورد.