زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

دکتر حسن نیک نژاد، عضو هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص آخرین مطالعات تیم تحقیقاتی خود در گروه فارماکولوژی این دانشکده گفت: اخیرا در حال انجام تحقیقاتی هستیم که بتوانیم به واسطه سلول های بنیادی بعد از سزارین، سرطان را درمان کنیم. وی با تاکید بر اینکه اکنون درمان های جدید سرطان بر پایه سلول های بنیادی در دنیا مورد توجه قرار گرفته است، افزود: خوشبختانه ما هم در کشور به نتایج خوبی در این زمینه دست یافته ایم و دومین  یا سومین کشوری هستیم که در زمینه درمان سرطان با سلول بنیادی، خیلی قوی کار کرده ایم. وی با اشاره به روش های رایج درمان سرطان گفت: در حال حاضر برای درمان سرطان از دارو و برای اینکه سلول های سرطانی از بین بروند از روش شیمی درمانی استفاده می شود.

نیک نژاد با اشاره به عوارض شیمی درمانی گفت: از بین رفتن مغز استخوان، ریزش مو، سمی شدن کلیه و... از عوارض شیمی درمانی به شمار می روند. عضو هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با تاکید بر اینکه به همین دلیل بر آن شدیم تا بتوانیم سلول های سرطانی را با استفاده از سلول درمانی از بین ببریم، گفت: استفاده از سلول های بنیادی «پرده جفت جنین یا پرده آمنیوتیک» آخرین دستاورد محققان در این دانشکده است که در راستای درمان سرطان به کار گرفته شده است. 

به گفته عضو هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، این نوع سلول های بنیادی بعد از عمل جراحی سزارین از جفت جنین گرفته می شود. نیک نژاد با تاکید بر اینکه استفاده از این پرده جنینی و کاربرد سلول های بنیادی آن مزایای زیادی دارد، اظهار داشت: این سلول ها قادرند باعث کاهش خونرسانی به تومور سرطانی شوند که از این طریق عملا رگ زایی در تومور سرطانی کاهش می یابد.

وی افزود: در افرادی که سرطان دارند ممکن است سلول های سرطانی در فاز نهفته قرار گیرند که دارو بر روی آنها اثری ندارد. این موضوع باعث رشد مجدد تومور می شود. سلول های سرطانی در فاز نهفته می روند و معمولا بدن نمی تواند در این فاز این سلول ها را تشخیص دهد و بعد از دو تا پنج سال دوباره عود می کنند. اگر سلولی در فاز نهفته باشد، ما هیچ راهی برای تشخیص نداریم زیرا عملا تکثیر نمی شوند؛ مثلا در جاهایی که بتواند از سیستم ایمنی دور می ماند و تکثیر هم نمی شود ولی چند سال بعد که  شیمی درمانی تمام شود دوباره رشد می کند. عضو هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ادامه داد: ولی به واسطه سلول های بنیادی می توان سلول های سرطانی نهفته را پیدا و در راستای درمان آنها اقدام کرد.

نیک نژاد با بیان اینکه درمان سرطان به واسطه سلول درمانی با سلول های بنیادی می تواند چندین اقدام را برای از بین بردن سرطان به کار گیرد، گفت: بر اساس آخرین یافته های ما در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سلول های بنیادی جنینی توانایی از بین بردن سلول های سرطانی را دارند یعنی این سلول ها موادی از خود ترشح می کنند که سلول های سرطانی را از بین می برند و از تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری می کنند. همچنین مانع رگ زایی در سلول سرطانی می شوند.

وی با تاکید بر اینکه در واقع ما با چند سلاح توسط سلول های بنیادی به جنگ با تومورسرطانی می رویم تا این سلولها بتوانند جایگزین شیمی درمانی شود، خاطر نشان کرد: استفاده از سلول بنیادی برای درمان سرطان هیچگونه عوارضی نخواهد داشت. حتی رد پیوند هم  در این روش وجود ندارد؛ مهم تر از همه این است که عوارض شیمی درمانی در این پروسه وجود نخواهد داشت.

عضو هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه تحقیقات ما در این دانشکده روی ۳ نوع سرطان نتیجه داده است، گفت: این تحقیقات روی سرطانهای رحم، سینه و پروستات نتیجه داده است و می توانیم  با سلول های بنیادی این نوع سرطان ها را درمان کنیم. اکنون در حال تحقیقات روی سرطان پانکراس هستیم.