زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

شرکت زیستاژن آفرین در بهمن 1396 با هدف ساخت امکانات و تجهیزات پزشکی در حوزه ژنتیک متشکل از افراد متخصص فعالیت خود را آغاز نمود. این شرکت دارای پنج بخش مختلف است که عبارتند از: بیوشیمی، اپتیک، مکانیک، الکترونیک، تحلیل داده و نرم افزار. در آزمایشگاه بیوشیمی تمرکز اصلی بر ساخت کیت های آماده سازی کتابخانه فرآیند NGS  است.

توسـعه و پیشرفـت روز افـزون دانـش پزشـکی و همچنیـن اسـتفاده از تکنولوژی های تشـخیصی جدید در ایـن رشـته در زمینه ژنتیک پزشـکی به ویژه پس از تکمیـل پروژه ژنوم انسـانی باعـث پیشرفـت سریـع دانـش ژنتیـک در زمینـه روش های جدیـد توالی یابی شد کـه منجـر بـه ظهـور نسـل جدیـد توالـی یابـی ژنومـی یـا NGS (Next Generation sequencing) شامل مجموعه‌ای از روش‌ها و فناوری‌های پیشرفته با هدف تعیین توالی عناصر ژنتیکی، شده است.

دکتر قانعی دبیر ستاد توسعه زیست فناوری به همراه هیات کارشناسی ستاد، 6 بهمن ماه از این شرکت بازدید کرد. در این بازدید دکتر مطهری، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و مدیر عامل زیستاژن آفرین، آخرین توانمندی ها و محصولات تولیدی این شرکت در حوزه های مختلف، علی الخصوص بیوشیمی ارائه کرد. دکتر قانعی نیز با اشاره به اهمیت اتخاذ استراتژی صحیح در قبال بازار محصولات تولیدی این شرکت، بر علاقه ستاد به همکاری با این مجموعه در حوزه NGS تاکید کرد.

گفتنی است، تکنولوژی جدید و پیشرفته NGS که از لحاظ سرعت، دقت، حجم انبوه داده‌های تولیدی و البته قیمت تمام شده‌ی هر پروژه، رخدادی بی‌نظیر در عرصه‌ی زیست‌شناسی مولکولی و دانش‌های وابسته به آن به حساب می‌آید، برای اولین بار در سال 2002 میلادی در قالب پروژه ای توسط محققان و دانشمندان کشورهای آمریکا، انگلیس و ژاپن با صرف هزینه هشت میلیارد دلار، بکار گرفته شد و کل اطلاعات ژنتیکی دو نفر را خوانده و آنالیز کردند.

از کاربردهای این تکنولـوژی پیشرفته  توالـی یابی کل ژنوم، تعیین تغییـرات سـاختاری و تغییـر در SNP ، بررسـی هـای جامـع تعداد نسـخه ژنها، شناسـایی چند شـکلی ها و جهشـهای نقطه ای، بررسـی بیـان ژنهـا، شناسـایی جهـش هـای کوچک و کاربرد های مختلف دیگر است.

مواردی همچون ناتوانی ذهنی و تاخیر تکاملی، ناشنوایی‌های ارثی، نابینایی‌های ارثی، بیماری‌های متابولیک ارثی، بیماری های سیستم اسکلتی و استخوانی، معلولیت های حرکتی، بیماری های سیستم اعصاب مرکزی، بیماری های ژنتیک پوست (ژنودرماتوزها)، بیماری های ژنتیک قلب (آریتمی ها و...)، سرطان‌های ارثی، بیماری های خونی و اختلالات انعقادی، اختلالات نقص ایمنی، بیماری های ژنتیک غدد درون، بیماری های ژنتیک دستگاه گوارش ریز، بیماری ژنتیک عملکرد و ساختار کلیه، بیماری های ژنتیک دستگاه تنفسی، اختلالات ژنتیک دستگاه تولید مثل و علل نازایی و ناباروری، بررسی های ژنتیک قبل از لانه گزینی، تعیین انبوه وضعیت ناقلی در زوج های خویشاوند قبل از ازدواج و بارداری و تعیین آسیب پذیری و تشخیص زودرس بیماری های قابل پیشگیری (سرطان ها، اختلالات قلبی وعروقی، حساسیت به داروها و…) از اختلالاتی هستند که به روش NGS و با بررسی تعدادی ژن یا کل ژنوم مورد بررسی قرار می گیرند.