زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

به نقل از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در گزارش پایشی وضعیت شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران، آخرین وضعیت تحولات علمی و فناوری کشورمان بر اساس آمار و مستندات معتبر ملی و بین المللی، بررسی شد.

* کشورمان رتبه پنجم جهان در رشد علمی را دارد

 در این گزارش که توسط معاونت پایش، ارزیابی و نظارت علم و فناوری ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور تهیه شده است با اشاره به انتشار 53286 مستند علمی کشورمان در پایگاه استنادی وب آو ساینس در سال 1397، ارتقای رتبه کشورمان از رتبه 19 در سال 1394 به رتبه 16 در سال 1397 نیز مورد اشاره قرار گرفته است.

در ادامه گزارش پایشی وضعیت شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران و براساس آمار منتشر شده در پایگاه Science & Engineering Indicators 2018" " عنوان شده رتبه رشد علمی کشورمان در سال 1397 رتبه 5 در جهان، رتبه تولید علم کشورمان رتبه 15 در جهان و سهم جهانی کشورمان از تولید علم در همین سال 1.8 درصد است.

همچنین برپایه مستندات ارائه شده در این گزارش و بر اساس آمار پایگاه استنادی اسکوپوس دانشمندان کشورمان در سال 1397تعداد 60412 مستند علمی منتشر کرده‌اند.

* 4046 شرکت دانش بنیان در کشور مشغول به کار هستند

در بخش مربوط به شاخص‌های زیرساختی علم و فناوری و در بخش مربوط به شرکت‌های دانش بنیان آمار ذیل ارائه شده است: تعداد شرکت‌های دانش بنیان در دی‌ماه 1397به عدد 4046 شرکت رسیده است.

در همین سال فروش شرکت‌های دانش بنیان به 600 هزار میلیارد ریال رسیده و این شرکت‌ها 428 میلیون دلار نیز صادرات داشته‌اند و همچنین در سال 1397 سیصد هزار نفر در شرکت‌های دانش بنیان شاغل بوده‌اند.

در بخش دیگر گزارش پایشی وضعیت شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران و در بخش مربوط به پتنت (درخواست ثبت حق استفاده از یک اختراع علمی) در سال 1397 از تعداد 15264 درخواست ثبت ارائه شده، 3668 درخواست مورد موافقت قرار گرفته و منجر به ثبت شده است.

در ادامه این گزارش و در بخش مربوط به تعداد علائم و طرح‌های تجاری ثبت شده در سازمان بین المللی مالکیت معنوی (WIPO) آمار ذیل ارائه شده است:

در سال 1395 کشورمان با 15 درخواست ثبت اختراع در جهان رتبه 65 را به دست آورده و از نظر اختراعات گرنت شده نیز با تعداد 44 اختراع دارای رتبه 79 در جهان است.

گزارش پایشی وضعیت شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران در بخش مربوط به پارک‌های فناوری و مراکز رشد آمار ذیل را ارائه داده است:

* صادرات 4 میلیون دلاری پارک‌های فناوری و مراکز رشد

در سال 1395 تعداد فناوری‌های مهم خلق شده در این پارک‌ها 2871 بوده است و حجم صادارت این پارک‌ها و مراکز بیش از 4 میلیون دلار بوده است.

این گزارش همچنین در بخش مربوط به ارکان هفتگانه شاخص جهانی نوآوری (GII) آمار ذیل را ارائه داده است:

1 در رکن نهادی کشورمان از 100 امتیاز توانسته امتیاز48.3 را کسب کند،

2- در رکن سرمایه انسانی و تحقیقات" کشورمان از 100 امتیاز توانسته امتیاز36.7 را کسب کند،

3- در رکن زیرساخت‌ها کشورمان از 100 امتیاز توانسته امتیاز 38.3 را کسب کند،

4- در رکن پیچیدگی بازار کشورمان از 100 امتیاز توانسته امتیاز 38.3 را کسب کند، 

5- در رکن پیچیدگی  کسب و کار کشورمان از 100 امتیاز توانسته امتیاز 21.9 را کسب کند، 

6- در رکن خروجی‌های دانشی و فناورانه کشورمان از 100 امتیاز توانسته امتیاز 30.8 را کسب کند، 

7- در رکن پیچیدگی بازار کشورمان از 100 امتیاز توانسته امتیاز 29.5 را کسب کند.

* ارتقای شاخص‌های نیروی انسانی در بخش آموزش عالی

همچنین در این گزارش و ذیل عنوان شاخص نیروی انسانی آموزش عالی عنوان شد: افزایش بیش از 12 برابری تعداد دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی و پژوهش نسبت به سال 1357، افزایش 20 برابری تعداد دانشجویان نسبت به سال 1357، افزایش بیش از 5 برابری سهم داشجویان تحصیلات تکمیلی نسبت به کل دانشجویان شاغل به تحصیل نسبت به سال 1357 و افزایش بیش از 15 برابری تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه‌ها نسبت به سال 1357.

* ایران یکی از 5 کشور برتر از نظر رشد کارآفرینی در جهان است

این گزارش در بخش مهم مربوط به استارت آپ‌ها با اشاره به این موضوع که زیست بوم استارت آپی از افراد نوآور، کارآفرین، سرمایه‌گذاران، مشاوران و سازمان‌های مختلف تشکیل شده، می‌افزاید: از جمله نهادهایی که در سال گذشته به پویایی زیست بوم استارت آپی کمک کرده‌اند؛ نهادهای ترویجی و آموزشی هستند و کشورمان با این بسترسازی مناسب توانسته در سال 1397 به یکی از 5 کشور برتر از نظر رشد کارآفرینی تبدیل شود.

* صرف 0.86 درصد بودجه کشور در حوزه پژوهش

در بخش دیگری از گزارش پایشی وضعیت شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران و در مبحث مربوط به شاخص تامین و حمایت مالی از علم و فناوری و براساس آمار ارائه شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در سال 1391 سرجمع اعتبارات پژوهشی دولتی 39.557.142 میلیون ریال بوده که 0.69 درصد از بودجه کل کشور بوده و این درحالی است که در سال 1397 این رقم به102.457.745 میلیون ریال رسیده است که 0.86 درصدر از بودجه کل کشور را شامل می‌شود.

در همین بخش و بر اساس مستندات معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سهم هزینه کرد تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی طی سال‌های 1392، 1393، 1394 و 1395 به ترتیب 0.72 درصد، 0.85 درصد، 0.92 درصد و 1.04 درصد اعلام شده است.

گزارش پایشی وضعیت شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران همچنین حاکی است بودجه مصوب پارک‌های علم و فناوری در قوانین بودجه سالانه کشور در سال‌های 1394، 1395، 1396 و 1397 به ترتیب 1.893.198 میلیون ریال، 2.082.054 میلیون ریال، 1.704.105 میلیون ریال و 3.256.528 میلیون ریال بوده است.

* استفاده حداکثری از امکانات ملی در راستای تولید و ارتقاء فرهنگ مصرف

در بخش پایانی این گزارش و ذیل عنوان پیشنهادهای راهبردی نیز مسائلی مانند برون‌سپاری تامین علم نافع و رونق تولید در حوزه‌های اولویت‌دار به 10 دانشگاه برتر کشور با قید مهلت 6 ماهه برای انجام این کار، برون‌سپاری برنامه‌های تحول‌آفرین در سرمایه‌گذاری و کیفیت‌ بخشی تولید داخلی به نهادهای نظام و حاکمیتی، اخذ برنامه‌ها و طرح‌های پیشنهادی شرکت‌ها و شرکت‌های مادر تخصی (هلدینگ‌) خصوصی، دولتی و عمومی برای استفاده حداکثری از امکانات ملی و نهادهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در راستای تولید و ارتقاء فرهنگ مصرف، ماموریت دادن به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به منظور بررسی مشکلات و چالش‌های دست‌اندرکاران صنایع و خدمات دانش‌بنیان از طریق تعامل مستقیم و شفاف و مبتنی بر شاخص‌های از پیش تدوین شده با قید مهلت 9 ماه مطرح شد.

* اجرایی شدن آمایش آموزش عالی همکاری وزارتخانه‌های علوم و بهداشت

در ادامه این بخش همچنین موارد تاکید و تقویت عملیاتی و اجرایی شدن آمایش آموزش عالی در کشور از طریق ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تشکیل هیئت اندیشه‌ورز پیرامون پیگیری مستمر رونق تولید و علم نافع در ستادراهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور عنوان شد.

در بخش مربوط به اقدامات تبلیغی و ترویجی نیز الزام وزارت صنعت، معدن و تجارت به برگزاری شش نمایشگاه منطقه‌ای و بین المللی کالاهای دارای فناوری بالا (HI-TECH) تولید کشورمان با حمایت شایسته وزارت امور خارجه با قید مهلت 10 ماه، الزام سازمان صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تولید برنامه‌های فرهنگی و تبلیغی موثر که مستقیم یا غیر مستقیم موجب تامین سرمایه و مشارکت برای تولید شود با قید مهلت 12 ماه و الزام به ارائه گزارش فصلی مطرح شد.

* طراحی ارز دیجیتال ایرانی برای رونق تولید

همچنین مواردی مانند طراحی ساز وکار مناسب برای الزام دستگاه‌های دولتی به خرید از شرکت‌های دانش‌بنیان، طراحی ارز دیجیتال ایرانی با رویکرد فراملی با همکاری بخش خصوصی در یکی از دانشگاه‌های کشور برای رونق تولید و ایجاد کارگروه ویژه کشورهای هدف در حوزه دیپلماسی علم و فناوری به منظور اشتراک گذاری و تبادلات مرتبط به منظور حل مشکلات کشور نیز به عنوان پیشنهادهای راهبردی در گزارش پایشی وضعیت شاخص‌های علم، فناوری و نوآوری جمهوری اسلامی ایران مورد اشاره قرار گرفته است.