زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

جلسه 143 ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به ریاست دکتر سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد. عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تشکر از تلاش‌های دست‌اندرکاران حوزه درمان و بهداشت کشور، با تأکید بر لزوم بازنمایی رسانه‌ای تولید واکسن ایرانی کرونا، تصریح کرد: تولید واکسن کرونا در کشور موجب تقویت غرور ملی و امید به آینده شد چرا که با وجود تحریم‌های ظالمانه، با اتکا به توان علمی کشور در مدت زمان کوتاهی مطالعات علمی واکسن کرونا و هم‌زمان ایجاد پلتفرم و زیر ساخت‌های مربوط به سایت تولید صورت گرفت.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور تأکید کرد: به طور حتم ظرفیت‌های ایجاد شده نه فقط برای واکسن کووید بلکه برای سایر تولیدات دارویی به کار گرفته خواهد شد. وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» در مورد عدم خرید واکسن از منابع نامعتبر، افزود: رهبر حکیم انقلاب به دلیل عدم اعتماد به دشمنان نظام، دشمنی علنی و آشکار این کشورها با جمهوری اسلامی ایران و عدم کارآمدی واکسن‌های تولید شده توسط این کشورها، بر پرهیز از خرید واکسن کرونا از منابع نامعتبر تأکید داشتند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در عین حال از همه ظرفیت‌ها علمی جهان در حوزه مقابله و پیشگیری و مصون‌سازی جامعه نسبت به ویروس کرونا استفاده شده است. وی با بیان اینکه کادر بهداشت و درمان کشور نزدیک به 11 ماه است که به طور سرسخت و پر تلاش در شرایط شیوع کرونا به ارائه خدمات مشغول هستند، تأکید کرد: باید توجه داشت که ارائه برخی نکات صرفاً برای تقویت آینده کشور در مباحث علمی و مقابله با ویروس کرونا است. عاملی خاطرنشان کرد: تولید واکسن کرونای ایرانی باعث تحول علم پزشکی کشور شده است و امید است در آینده شاهد موفقیت‌های بزرگتری در این زمینه باشیم.

همچنین مصطفی قانعی رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا و دبیر ستاد توسعه زیست فناوری به ارائه گزارشی با موضوع بررسی وضعیت تولید واکسن کرونا در کشور و جهان پرداخت و گفت: هر واکسن برای تولید باید سه فاز پیش بالینی، تأیید و تولید انبوه را طی کند و در حال حاضر فایزر و بیوتک تأییدیه اضطراری FDA و WHO را دریافت کرده‌اند چرا که برای تولید واکسن در حالت عادی 3 تا 5 سال زمان نیاز است. قانعی با بیان اینکه در حال حاضر 2 تأییدیه ملی و بین‌المللی برای تولید واکسن وجود دارد، افزود: 173 واکسن ساز در دنیا تولید واکسن کرونا را شروع کرد‌ه‌اند که از این تعداد تنها 6 واکسن‌ساز موفق به کسب تأییدیه شده‌اند.

رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا اظهار داشت: از 9 شرکت ایرانی در حال تولید واکسن کرونا، 3 واکسن کرونا در مرحله فاز بالینی قرار دارد و همچنین واکسن مشترک کوبا و انسیستوپاستور ایران نیز در مرحله فاز 3 قرار دارد. دبیر ستاد توسعه زیست فناوری  افزود: شرکت‌های ایرانی در حال تولید واکسن در چهار پلتفرم ویروس کامل، ناقل ویروسی، اسید نوکلئیک و پروتئین پایه هستند. وی اظهار داشت: واکسن‌های پروتئین پایه‌دار برای افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف مناسب هستند اما باید در نظر گرفت که برای ایجاد ایمنی مناسب باید در چندین دوز تزریق شود. به عنوان مثال واکسن‌های هپاتیت ب از این نوع هستند.

قانعی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران برنامه تولید 25.5 میلیون دوز واکسن کرونا توسط شرکت‌های خود را در دست اجرا دارد، خاطرنشان کرد: در پایگاه یونیسف کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای تولید کننده واکسن کرونا معرفی شده است. دبیر ستاد توسعه زیست فناوری ادامه داد: منابع مالی تولید واکسن کرونا در دنیا از طریق پیش فروش واکسن‌ها تأمین شده است و در واقع کشورها قبل از موفقیت یک شرکت در تولید واکسن کرونا، واکسن‌ها را پیش خرید کرده‌اند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر هفت میلیارد دوز واکسن در دنیا پیش خرید شده است، اضافه کرد: کنسرسیوم جهانی کوواکس 10 درصد از این هفت میلیارد دوز واکسن پیش فروش را در راستای عدالت دسترسی همه کشورها به واکسن کرونا خریداری کرده است چرا که برخی از کشورها حریصانه واکسن کرونا را خرید کرده‌اند به عنوان مثال کشور کانادا به ازای هر فرد 10 دوز واکسن خریداری کرده است. قانعی با تأکید بر اینکه دنیا برای تولید واکسن کرونا در فاز اضطرار قرار دارد، افزود: به عنوان مثال تولید واکسن‌های مانند تب تیفوئید 100 سال، هپاتت ب 20 سال، واکسن ابولا 20 سال به طول انجامیده است اما با توجه به شرایط اضطرار واکسن کرونا تقریباً ظرف مدت یک سال تولید شده است.

رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا با بیان اینکه اکثر واکسن‌های کرونا دارای تأییدیه ملی یا اضطراری هستند، افزود: کشور آمریکا برای واکسن فایزر تأییدیه استفاده اضطراری صادر کرده است اما کشور عربستان برای این واکسن تأییدیه نهایی را صادر کرده است. دبیر ستاد توسعه زیست فناوری تأکید کرد: در حال حاضر تولید اکثر واکسن‌های کرونا در فاز 3 قرار دارد و کار تولید واکسن کرونا در هیچ شرکتی به پایان نرسیده است.

وی درمورد میزان واکسیناسیون کرونا در کشورهای جهان گفت: 39.47 میلیون دوز واکسن کرونا در جهان دریافت شده است که از این مقدار سهم آمریکا 12.28 میلیون دوز، چین 10 میلیون دوز، انگلیس 4.31 میلیون دوز، رژیم اشغالگر قدس 2.35 میلیون دوز، امارات 1.88 میلیون دوز، ایتالیا 1.12 میلیون دوز و آلمان 1.05 میلیون دوز، روسیه 1 میلیون دوز، اسپانیا 768 هزار دوز، ترکیه 706 هزار دوز، کانادا 546 هزار دوز و مکزیک 463 هزار دوز دریافت  کرده‌اند.

قانعی خاطرنشان کرد: در حال حاضر 2.55 میلیون نفر در جهان بر علیه کرونا به طور کامل واکسینه شده‌اند.
رئیس کمیته علمی مقابله با کرونا در مورد رویکرد تأمین واکسن کرونا در کشور، تصریح کرد: مقرر شده است واکسن کرونا در کشور بر اساس 3 رویکرد، 16.8 میلیون دوز از طریق مجموعه کوواکس و 25.5میلیون دوز از طریق واردات و 25 میلیون دوز تولید داخل تأمین شود. دبیر ستاد توسعه زیست فناوری درمورد چرایی دلیل همکاری ایران با کوبا برای تولید واکسن کرونا اظهار داشت: نظام سلامت کوبا از جهت عدالت رتبه اول جهان را داراست و این کشور در حوزه پزشکی یکی از قدرت‌های جهان است. در گذشته نیز با کشورمان برای تولید واکسن هپاتیت ب همکاری داشته و همین طور ایران و کوبا سوابق خوبی در حوزه روابط سیاسی و دیپلماتیک دارند.

وی درمورد برنامه ملی واکسیناسیون برای مقابله با کرونا در کشور اظهار داشت: در نظر داریم در فاز اول زمستان 99 کارکنان بهداشت و درمان و افراد مسن، معلولان و جانبازان در مراکز نگهداری، در فاز دوم بهار و تیرماه 1400 افراد بالای 65 سال، افراد 16 تا 64 سال با بیماری زمینه‌ای، افرادی که به واسطه شغل خود با مردم در تماس هستند، در فاز سوم مرداد تا آذر 1400 افراد ساکن در مراکز تجمعی، افراد 55 تا 65 بدون بیماری زمینه‌ای و افراد در مشاغل ضروری و کارکنان بهداشت که در خط اول مواجهه نیستند و در نهایت در فاز چهارم زمستان 1400 عموم مردم واکسینه شوند. قانعی در پایان سخنان خود در مورد دستاوردهای کشور در دوران شیوع کرونا گفت: ایجاد زیرساخت آزمایشگاه سطح ایمنی 3، توسعه واکسن در بخش خصوصی، دستیابی و تثبیت دانش فنی واکسن‌های نسل جدید و ایجاد فضای رقابتی برای شرکت‌های دانش بنیان را می‌توان از جمله این دستاوردها نام برد.