زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

علیرضا خاکدامن گفت: با توجه به همه گیر شدن این ویرس در کشور از خرداد ماه بررسی های تولید کیت های تشخیص سریع  با توجه به اینکه گزینه های مختلفی درغربالگری کرونا از قبیل کیت های الیزا، کیت آنتی ژن و کیت های آنتی بادی وجود داشت، آغاز شد. وی بیان کرد: در بررسی های صورت گرفته وتوانمندی هایی که در کشور وجود داشت و به نوعی محصولاتی که بیشتر می توانستند کمک و دقت بیشتری در تشخیص این بیماری  داشته باشد، به بحث کیت های تشخیص سریع آنتی ژن رسیدیم که کارکرد آنها کارکرد مطلوب تری است.

خاکدامن گفت: از ابتدای شیوع این بیماری در کشور شرکت های مختلفی فراخوانده شدند و در معاونت علمی وفناوری با آنها مرتبط شدیم، زیرساخت ها و توانمندی های آنها را بررسی کردیم و از این جمع تقریبا لیست ۴تا ۵ شرکت به عنوان شرکت های منتخب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری که زیر ساخت لازم را داشتند و توانمندی دانشی را داشتند مورد حمایت قرار گرفتند. وی در خصوص حمایت از شرکت های فعال درتولید محصولات مقابله با کرونا افزود:  مابه طور مشخص از ۳ شرکت حمایت مالی کردیم و از مابقی شرکت ها نیز در بحث های لگلاتوری حمایت کردیم.

خاکدامن در خصوص فناوری کیت تشخیص سریع کرونا ادامه داد: دربحث کیت ماجرایی که وجود دارد اینکه پک کردن کیت کار پیچیده ای نیست، به این صورت که شیتی که در داخل کیت وجوددارد و اصل فناوری کیت را تشکیل می دهد را به صورت کات نخورده می توان  از خارج وارد کرده و در داخل کشور کات زده و در داخل کیت قرار داد، در حال حاضر بسیاری از شرکت به این صورت کار می کنند. اما شرکت های دانش بنیان سال ها در این زمینه کار کردند و عمق دانشی نسبت به این قضیه دارند، دانش بنیان ها با استفاده از توان متخصصان داخلی موجب این می شوند که ارز بری یک محصول کاهش پیدا کند.

توانمندی دانش بنیان ها برای افزایش تولید کیت تشخیص سریع تا ۱۰ میلیون

خاکدامن افزود: در حال حاضر شرکت های دانش بنیان نمونه های اولیه کیت های تشخیص سریع کرونا خود را ساخته اند و خط تولید آنها آماده تولید است، یعنی محصولات آنها نهایی شده اند ودر حال حاضر ظرفیت تولید ۳ تا ۵ میلیون کیت تشخیص سریع کرونا در ماه وجود دارد. وی ادامه داد: این ظرفیت با کمک شرکت های دانش بنیانی که در معاونت علمی و فناوری با آنها در ارتباط مستقیم هستیم قابل افزایش به حدود ۱۰ میلیون کیت در ماه وجود دارد.

مدیرنظارت بر پروژه های بیوتک ستاد توسعه زیست فناوری یادآور شد: منتهی یک ایرادی وجود دارد که جای تاسف بسیار دارد و اینکه ما در کشوربه بهانه های مختلف، با این عنوان که کیت دقت ندارد و یا اینکه در دنیا کیت پی سی آر، کیت اصلی تشخیص کرونا است و این کیت اصلی نیست، بحث های لگلاتوری این کیت به تاخیر می افتد. وی افزود: الان شرکت های دانش بنیان ما این کیت را تولید کرده اند و همه به هر نحوی آمادگی همکاری دارند، این شرکت ها آمادگی دارند که کیت های تولیدی آنها در هر آزمایشگاه مرجعی تست شود.

وی گفت: کیت تشخیص سریع به این صورت است که شاید بر اساس استانداردهای دنیا ۲۰ درصد نسبت به کیت تست پی سی آر خطا داشته باشد اما هزینه بسیار کمتر وغربالگری که توسط این کیت انجام می شود بار بسیار زیادی را از دوش سیستم درمان برمی دارد. خاکدامن در خصوص دریافت تاییدیه های لازم درخصوص کارایی تست اظهارداشت: شرکتهای دانش بنیان خودشان کیت های تولیدی شرکت را با ارایه به آزمایشگاه های مرجع تست می  کنند. وی افزود: ۳ شرکت دانش بنیانی که از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در تولید کیت تشخیص سریع حمایت شدند همه از شرکت های سازنده کیت هستند، این شرکت ها از قبل انواع کیت های تشخیصی را تولید می کنند.

اهتمام ملی برای رفع مشکلات شرکت های دانش بنیان

مدیرنظارت بر پروژه های بیوتک ستاد توسعه زیست فناوری اظهارداشت : تا الان مشکل این بوده که اداره کل تجهیزات پزشکی به انستیتو پاستور ارجاع داده است، انستیتو پاستور نیز ابتدا این کیت ها را قبول نداشته و بعد قرار شد که آنها را تست و مورد ارزیابی قرار دهد. وی یادآور شد: سازمان انستیتو پاستور ظرفیت این را ندارد که کیت ها را تست کند  چرا که آزمایشگاه تشخیص نیست و نمونه های خونی به این سازمان نمی رود، برای حل این مشکل دانش بنیان ها، باید یک اهتمام ملی شکل بگیرد و همه نهادهای ناظر بیایندو در فرآیندی شرکت هایی که معاونت علمی و فناوری آنها را از بین چندین شرکت انتخاب کرده است، محصول آنها را تست کنند.

وی در خصوص جایگاه کیت تشخیص سریع نسبت به کیت پی سی آر گفت: بر اساس پروتکل وزارت بهداشت باید به این شکل باشد که اگر کسی علایم بیماری کرونا دارد ابتدا باید کیت تشخیص سریع تست دهد، خیلی از افراد به صورت واضح با یک تیتر بالایی بدنشان دچار ویروس کرونا شده است این ها با کیت تشخیص سریع نتیجه بیماری خود را اعلام می کنند از طرف دیگر اگر بیمار دیگری آمد و تیتر بیماری در بدنش کم بود، علایم داشت و این کیت نشان نداد که به کرونا مبتلا است در این صورت باید تست پی سی آر بدهد. وی یادآور شد: به این صورت هم هزینه ها کاهش پیدا می کند و هم فشار از روی نظام درمانی کشور برداشته می شود.