زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

محققان دانشگاه صنعتی اصفهان موفق به تولید بیودیزل از خاک رنگبر شدند که تست موتور سوخت تولید شده نیز با موفقیت انجام شده است.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، امیر حسین گلی مدیر پروژه " تولید بیودیزل از روغن گیاهی بازیافتی از خاک رنگبر مصرفی" که با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی به اتمام رسیده درباره این پروژه اظهار کرد: بیودیزل یک سوخت غیر سمی، ایمن و قابل تجزیه بیولوژیکی است که از منابع طبیعی نظیر روغن های گیاهی، روغن پسماند غذایی، چربی حیوانات و جلبک ها بدست می آید. با توجه به اینکه 85-80 درصد هزینه تولید بیودیزل به ماده اولیه مرتبط می شود، بنابراین از روش های کاهش هزینه تولید بیودیزل می توان به استفاده از منابع ضایعاتی روغن اشاره کرد که خاک رنگبر یکی از منابع روغن استخراج شده است.

 گلی ادامه داد: در این تحقیق سعی شده است تا از روغن خاک رنگبر مصرفی برای تولید بیودیزل استفاده شود و خصوصیات آن در سامانه کامل تست موتور بررسی شود. به همین منظور ابتدا خصوصیات فیزیکو شیمیایی روغن استخراج شده شامل عدد اسیدی، عدد پراکسید و... تعیین شد سپس تولید بیودیزل به روش ترانس استریفیکاسیون انجام گرفت.

عضو هئیت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان همچنین عنوان کرد: در نهایت بیودیزل تولیدی به نسبت 5 درصد با سوخت دیزل مخلوط شد تا تست موتور انجام شود. از ویژگی بارز روغن حاصل از خاک رنگبر می توان به بالا بودن درصد اسیدهای چرب آزاد (65/16%) و عدد پراکسید (75/6 میلی اکی والان اکسیژن در کیلوگرم) اشاره کرد.

وی با بیان اینکه با توجه به بالا بودن عدد اسیدی، ابتدا روغن اسید زدایی شد و سپس بیودیزل از آن تولید شد گفت: نتایج نشان داد که خصوصیات سوخت تولیدی شامل نقطه اشتعال، ویسکوزیته دینامیکی و ... مطابق با استاندارد ASTM بوده و تست موتور نشاندهنده تاثیر مثبت بیودیزل در دور ماکزیمم rpm 2800 روی مصرف ویژه سوخت ترمزی است که بازده حرارتی را به میزان 3 درصد در مقایسه با دیزل افزایش داد. همچنین در دور rpm 1600 و ماکزیمم گشتاور، بیودیزل باعث کاهش انتشار دوده در حدود 5/12 % نسبت به دیزل در موتور می شود.

به گفته گلی، همچنین مشاهده شد که در گشتاورهای بالا بیودیزل آلاینده NOx بیشتری نسبت به دیزل منتشر می کند. می توان گفت علیرغم اینکه روغن حاصل از خاک رنگبر مصرفی حاوی اسیدهای چرب آزاد زیادی است ولی امکان تولید بیودیزل با خصوصیات مطلوب از آن وجود دارد و می توان از این منبع جهت کاهش هزینه تولید سوخت طبیعی استفاده کرد. 

گفتنی است،  خاک رنگبر مصرفی در طی رنگبری و در مرحله تصفیه روغن خام حاصل می شود. سالیانه در حدود 5/1 الی 2  میلیون تن خاک رنگبر مصرفی در جهان تولید می شود که تقریبا به ازای هر تن روغن خوراکی 2/1 تا 6/1کیلوگرم خاک رنگبر مصرف می شود (در سال 2007). این خاک مصرفی حاوی 40-20 درصد روغن، چربی و دیگر ترکیبات رنگی است و به همین دلیل قابلیت اشتعال دارد و علیرغم آن موجب آلودگی محیط زیست می شود. تنها بخش کمی از تولید جهانی این خاک به منظور بازیابی استفاده شده و اکثر آن در زمین دفن می شود. لبته استفاده از خاک مصرفی در خوراک دام یا ساختن بتن نیز گزارش شده است.