زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

علی ماهر معاون برنامه ریزی ستاد مقابله با کرونای کلانشهر تهران با اشاره به بروز موج سوم کرونا در کشور، گفت: یکی از احتمالاتی که برای پاییز مطرح می شود، این است که با توجه به گذشته بیماری آنفلوآنزا و احتمال همزمانی این بیماری با کرونا، ممکن است وضعیت بیماری کووید-۱۹ تشدید شود.  بر همین اساس ما این خطر را احساس می‌کنیم که همزمانی این دو بیماری ممکن است منجر به افزایش حجم بیماری کووید-۱۹ شود؛ گرچه این یک احتمال است و ممکن است این اتفاق رخ ندهد. وی افزود: به هر حال با توجه به سرد شدن هوا و ضعیف‌تر شدن ایمنی بدن در ماه‌های سرد سال، این نگرانی را داریم که کرونا شدت یابد و بر اساس همین نگرانی برنامه‌ریزی‌هایی انجام و تمهیداتی اندیشیده می‌شود، اما مشخص نیست که این نگرانی چقدر اتفاق افتد و چگونه به وقوع بپیوندند.

ماهر درباره احتمال جهش ویروس کرونا در پاییز، گفت: به هر حال جهش در ویروس دائما در حال اتفاق افتادن است. اینکه بعد از جهش، ویروس بیماری‌زایی بیشتری پیدا کند و یا اصلا بیماری‌زایی نداشته باشد، هر دو ممکن است رخ دهد. مشخص نیست که جهش به چه سمتی اتفاق می‌افتد. جهش مقوله‌ای دائمی و قابل انتظار در ویروس‌ها است. بر این اساس نمی‌توان گفت که قطعا در پاییز با موج شدیدتر بیماری مواجه خواهیم شد یا خیر. موضوعاتی مانند همزمانی کرونا و آنفلوآنزا و اینکه کرونا و آنفلوآنزا اثر تشدید کننده بر روی یکدیگر دارند، حدس و احتمال است و هنوز با چنین چیزی مواجه نشده‌ایم، اما تصورات و دانسته‌های ما این حدس را تشدید می‌کند که از آنجایی که هر دو بیماری در دستگاه تنفس فوقانی مشکل ایجاد می‌کنند، احتمالا تشدیدکننده یکدیگر خواهند بود.

وی درباره احتمال بروز موج ضعیف آنفلوآنزا با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک از سوی مردم، تاکید کرد: احتمال دارد این اتفاق هم بیفتد و ما امیدواریم که رعایت‌ها منجر به کاهش میزان آنفلوآنزا شود. اما این چیزی نیست که بتوانیم با اطمینان از آن صحبت کنیم؛ زیرا نوع انتقال کرونا و آنفلوآنزا ممکن است از برخی وجوه متفاوت باشد. به عنوان مثال ویروس آنفلوآنزا یک ویروس هوابرد است و تمهیدات بهداشتی نمی‌تواند ۱۰۰ درصد از انتقال آن پیشگیری کند. زیرا در هوا شناور می‌ماند. بنابراین نوع ویروس خیلی مهم است. از طرفی ویروس آنفلوآنزا سوش‌های مختلفی دارد. بنابراین ممکن است انتقال حتی در فاصله بیش از ۱.۵ متر هم اتفاق افتد. این موضوع درباره ویروس کرونا صدق نمی‌کند، زیرا کرونا هوابرد نیست. ماهر درباره شرایط تخت‌های بیمارستانی و وضعیت درمانی در کشور برای مقابله با موج سوم کرونا، گفت: در موج سوم کرونا، بیشترین مشکل‌مان فرسودگی نیروی انسانی‌مان خواهد بود. در حال حاضر امکانات درمانی‌مان برای مدیریت وضعیت موجود کافی است، مگر اینکه سرعت رشد بیماری حتی از ابتدای اپیدمی هم بیشتر شود.

وی مهم‌ترین چالش حوزه درمان در پاییز را فرسودگی نیروی انسانی حوزه سلامت و بحث شیوع آنفلوآنزا دانست و گفت: توصیه‌های ما به مردم همان سه گانه‌ای است که از ابتدا تکرار کردیم؛ شست‌وشوی مداوم دست، استفاده از ماسک و فاصله‌گذاری فیزیکی. طبیعتا هر چقدر که مردم کمتر در تجمعات باشند و با یکدیگر در ارتباط باشند، احتمال درگیری با بیماری کمتر خواهد بود. ماهر درباره زمان پایان گرونا، گفت: همانقدر که بحث گرم شدن هوا و کاهش کرونا علمی بود، صحبت از زمان پایان کرونا هم علمی است!. هیچکس نمی‌داند که اپیدمی کووید-۱۹ چقدر طول می‌کشد. با توجه به اینکه مردم کمابیش دارند بیمار می‌شوند و تعداد افراد مبتلا درصد کمی از جمعیت است و از طرفی هم نمی‌دانیم آنتی بادی بیماری چقدر در بدن عمر مفید دارد و ابتلای مجدد در چند درصد افراد رخ می‌دهد، همه این موارد باعث می‌شود که ندانیم این اپیدمی تا چه زمانی وجود خواهد داشت. اگر مانند آنفلوآنزا آنتی‌بادی به سرعت کاهش یابد، افراد بارها به بیماری مبتلا می‌شوند و اصلا چیزی به نام ایمنی کلی اتفاق نمی‌افتد و همیشه در معرض این بیماری خواهیم بود.

وی با بیان اینکه هنوز برآوردی وجود نداردکه چند درصد از مردم تهران به کرونا مبتلا شده‌اند، گفت: هنوز کار جامعی در این زمینه انجام نشده است و این اقدام در شرف انجام و تکمیل است. در حوزه واکسن هم نباید تا پنج الی شش ماه آینده منتظر واکسن کرونا بود، اقدامات مشترکی از سوی برخی کشورها آغاز شد و واکسن‌های خارجی هم در حال گذراندن فاز دوم و سوم هستند. در نتیجه حداقل تا پنج یا شش ماه آینده نباید در یران منتظر واکسن کرونا بود. تا جایی که می دانم در دنیا هم واکسنی نبوده که به مرحله تولید انبوه برسد.