زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

چندی پیش خبری درباره ساخت دستگاه تشخیص ویروس کرونا توسط گروه نانوبیوالکترونیک دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران به رهبری محمد عبدالاحد منتشر شد. این گروه که نتایج یافته‌های خود را در یک مقاله معتبر بین‌المللی به چاپ رسانده بودند، به تازگی موفق به دریافت مجوز تولید از سازمان غذا و دارو شدند تا مسیر تولید این دستگاه ایرانی در قالب شرکت نانوحسگرسازان سلامت آسیا هموار شود.

به گفته عبدالاحد نمونه اولیه این دستگاه تولید شده و در چند بیمارستان از جمله بیمارستان‌های امام خمینی، بیمارستان لقمان حکیم، بیمارستان امام حسین و نورافشار روی بیش از ۶۰۰ بیمار مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج مثبتی به ‌دست آمده ‌است. دریافت مجوز تولید این دستگاه مسیر را برای ادامه تجاری‌سازی این دستگاه ایرانی هموار می‌کند. به گفته مخترعان این ابزار، این دستگاه تنها برای تشخیص ویروس کووید ۱۹ نیست، بلکه برای تشخیص بیماری‌های ریوی قابل استفاده است. برخی از بیماری‌ها نظیر آسم و سل نیز می‌توانند در خلط بیمار تغییراتی ایجاد کنند که با استفاده از این دستگاه قابل رهگیری هستند. هرچند که این دستگاه در شرایط فعلی می‌تواند برای تشخیص زودهنگام بیماری کرونا استفاده شود. در واقع اگر کسی توسط این دستگاه مشکوک به کرونا تشخیص داده شد باید برای تست‌های تکمیلی اقدام کند. این دستگاه برای پایش جمعی و عام مناسب است تا افراد کرونایی بی‌علامت را مشخص کند.

محمد عبدالاحد، از آزمایشگاه ادوات نانوبیوالکترونیک دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران درباره ساز و کار این دستگاه گفت: «این دستگاه می‌تواند از گونه‌های اکسیژن فعال برای تشخیص بیماری‌های مربوط به ریه استفاده کند. افزایش گونه‌های اکسیژن فعال در خلط یکی از شاخص‌هایی است که می‌تواند نشان‌دهنده بیماری کرونا باشد. در بیماران کرونایی، حتی زمانی‌که هنوز علائم بیماری مشخص نشده است، میزان گونه‌های اکسیژن فعال در خلط بیمار تغییر می‌کند که این حسگر با استفاده از این شاخص می‌تواند وجود بیماری را مشخص کند. دلیل افزایش گونه‌های اکسیژن فعال در خلط را می‌توان به عملکرد التهابی بدن در برابر حضور ویروس نسبت داد. همچنین فعالیت‌های سلولی نیز در زمان درگیری با ویروس موجب تشکیل گونه‌های اکسیژن فعال می‌شوند.