زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

طبق آمارهای موجود در حال حاضر تنها ۵ درصد باغداران ایرانی از فناوری کشت بافت استفاده می‌کنند. این در حالی است که تقریباً ۱۰۰ درصد باغ‌های اروپایی و آمریکای شمالی از این فناوری بهره می‌برند. با این اوصاف ایران راه طولانی برای رسیدن به نقطه مطلوب در استفاده از فناوری کشت دارد. یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های کشور در سال‌های اخیر، تبدیل کشاورزی سنتی به صنعتی، بهبود عملکرد کشاورزان و افزایش صادرات این حوزه است. اما رسیدن به این هدف مسیری جز استفاده از فناوری کشت بافت ندارد.

در حال حاضر تقریباً ۱۰۰ درصد باغات در اروپا و آمریکای شمالی با فناوری کشت بافت به وجود می‌آیند؛ اما در ایران این رقم بسیار پایین است و کمتر از ۵ درصد باغات ایرانی از این فناوری مدرن بهره می‌برند. بیشتر این باغداران از فناوری سنتی بذری برای کاشت گیاهان استفاده می‌کنند. باردهی سریع‌تر، افزایش ۵ برابری باردهی درختان میوه، بالا رفتن کیفیت تولیدات کشاورزی، امکان برداشت صنعتی، ایجاد باغ‌های همگن و همچنین ایجاد قابلیت مدیریت مصرف آب و مواد مغذی از جمله مزایای این نوع کشت است.

کشت‌بافت و سلول به همراه روش‌های مهندسی ژنتیک از ارکان مهم فناوری زیستی به عنوان یکی از علوم پیشرفته دنیا به‌شمار می‌آیند. رشد بافت‌ها یا سلول‌ها به صورت جداگانه از ارگانیسم‌ها را کشت بافت می‌گویند. این کار معمولاً با استفاده از محیط کشت مایع، نیمه‌جامد یا جامد انجام می‌شود. ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم برای افزایش سهم باغات ایرانی از فناوری کشت بافت اقدام به حمایت ۱۲۰ میلیارد تومانی از مجریان این طرح کرده است تا با این حمایت، ۳۳ میلیون اصله نهال کشت بافت در بازده زمانی ۳ تا ۵ ساله در کشور تولید و عرضه شود. بر همین مبنا، برای ایجاد زیرساخت اعطای گواهی اصالت به نهال‌های کشت بافت، تفاهم‌نامه‌ای میان ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت جهاد کشاورزی به امضا رسیده است.