زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

به گزارش روابط عمومی ستاد توسعه زیست فناوری، در سال حمایت از کالای ایرانی، به منظور حمایت از شرکت های دانش بنیان برتر در این حوزه و با هدف توسعه الگوهای موفقیت این شرکت ها، این گروه اقدام به مصاحبه با مدیرعامل شرکت آریوژن نموده است.

دکتر فرشچی صحبت های خود را با تشریح اهداف شرکت آریوژن و چگونگی تاسیس آن آغاز نمودند و تصریح کردند: اواسط سال 1388 گروهی از تحصیل کردگان و متخصصین با تجربه صنعت بیوتکنولوژی دارویی دست به کار ایجاد مجموعه ای جدید و منحصر به فرد با هدف تحقیق، توسعه و تولید داروهای نوترکیب و بالاخص آنتی بادی های مونوکلونال دارویی شدند.

وی با اشاره به این نکته که در بازه محصولاتی که تولید کرده اند 70درصد سهم بازار را به دست آورده اند افزود:محصولات ما عبارتند از آریوسون یا فاکتور هفت، آلتبرل با نام ژنریک اتانرسپت، زیتاکس با نام ژنریک ریتوکسیمب، آریوتراست با نام ژنریک تراستوزومب و استیوانت با نام ژنریک بواسیزومب.

ایشان تاکید کردند: در آریوژن ارزبری را تا 200 میلیون دلار کاهش داده ایم و سال گذشته به تنهایی 20 میلیون دلار صادرات داشته ایم و 60 درصد کل صادرات داروی کشور از طریق دو شرکت آریوژن و سینا ژن صورت گرفته ‌‌‌است.

دکتر فرشچی با تاکید بر این نکته که میانگین سن کارکنان این جا 31 سال و میانگین تحصیلات افراد نیزکارشناسی ارشد است افزود:  ما افراد با تحصیلات بالا و جوان را انتخاب می کنیم و در هیچ کدام از بخش های کاری تجربه را مد نظر قرار نمی دهیم. چرا که این تجربه در جایی وجود ندارد و در عین حال این صنعت در جایی تکرار نشده است. از این روتلاش می کنیم افراد با ضریب هوشی و تحصیلات بالا را جذب کنیم و آن ها را بر اساس نیاز های واقعی صنعت تربیت کنیم.

مدیرعامل شرکت آریوژن با یادآوری بحران فرار مغز ها در کشور گفت: به جرئت می توانم بگویم در هیچ کجای ایران شرکتی وجود ندارد که به اندازه ی شرکت ما این حجم از نیروی جوان را جذب کرده باشد. بیشتر افراد ما از کشور های خارجی برای ادامه ی تحصیل و یا کار دعوت شده اند اما تجربه به ما آموخته است اگر بتوانیم حداقل های اجتماعی و سبد رفاهی مناسب را فراهم کنیم می توانیم از نخبگان خودمان محافظت کنیم. در واقع ما در این شرکت سپر بزرگی برابر فرار مغز ها ایجاد کرده ایم.

فرشچی با یادآوری سخنان رهبر معظم انقلاب در رابطه با اقتصاد مقاومتی افزود: در این تئوری یک صنعت باید از دو فاکتور درون زا و برون گرا بودن برخوردار باشد. درون زا بودن به این معنی که بتواند خلق دانش  کند و این اتفاق به معنای تمام کلمه در شرکت آریوژن اتفاق می افتد. دانش ما به طور کامل بومی است و هیچ تحریمی نمی تواند داروهایی را که ما تولید می کنیم تحت تاثیر قرار بدهد. شرکت آریوژن از لحاظ تکنولوژی کاملا مستقل عمل می کند.

برون گرا بودن هم به این معناست که صنعت راکد نماند و متوقف نشود. با توجه به صادرات گسترده ای که داریم نشان می دهد شرکت ما در برون گرا بودن نیز موفق عمل نموده است.

وی تصریح کرد: ما موفق به صادر کردن دانش فنی مان به کشور های مختلف دنیا شده ایم و آن ها در کشور های خودشان بر روی دانش ما سرمایه گذاری می کنند که این اتفاق در ایران سابقه نداشته است. این موضوع باعث ایجاد توسعه ی پایدار و ضمانت صادرات محصولات شرکت ما به کشور های مختلف دنیا می گردد. هم چنین از آن جا که بازار دارویی بیماران خاص روز به روز در حال توسعه است، برای کشور های دیگر نیز این موضوع اهمیت دارد که بتوانند هزینه های شان را کاهش دهند.

دکتر فرشچی در رابطه با ویژگی هایی که فارغ التحصیلان دانشگاهی برای ورود به شرکت دانش بنیان آریوژن باید داشته باشند ادامه داد:

مهم ترین دغدغه ی افرادی که در شرکت ما می خواهند کار کنند باید ایران باشد. مریض ایرانی، صنعت و اقتصاد ایرانی باید در اولویت آن ها باشد و توسعه ی سلامت کشور باید به عنوان یک فرهنگ در افرادی که در شرکت ما کار می کنند نهادینه شده باشد. افرادی که ما انتخاب می کنیم حتما باید از دانشگاه های برتر فارغ التحصیل شده باشند. سطح انگیزشی افرادی که در شرکت ما کار می کنند باید بسیار بالا باشد چون افراد ما نیاز دارند تا تمام ذهن و تمرکز خودشان را معطوف به کارشان کنند. افراد ما بعد از چهار سال که از کارشان می گذرد در رشته ی کاری خودشان مرجع می شوند و این موضوع در شرایط اقتصادی و کاری ایران بسیار برای آن ها مفید واقع می شود. در واقع از لحاظ بازاری می توان گفت افرادی که در آریوژن کار می کنند قیمت شان چند برابر می شود و آدم های گرانی می شوند.

مدیرعامل شرکت آریوژن با تاکید بر حفظ تعاملات با نهاد ها و ارگان های مختلف افزود: درمیان تمام نهاد ها بالاترین میزان درک از کاری که ما در این جا انجام می دهیم از سمت معاونت علمی صورت می گیرد. ما با این نهاد به زبان مشترک رسیده ایم و به هیچ عنوان مشکل ادبیاتی باهم نداریم. امروزه در ایران پیدا کردن کسی که متوجه حرف های شما بشود واقعا سخت است! بعضی نهاد ها اصلا این فهم را ندارند که فقط درآمد صرف نمی تواند به عنوان تنها معیار عمل کند. به عنوان مثال اگر شرکتی 300 میلیارد فروش دارد لزوما با یک شرکت دیگر که 300 میلیارد فروش دارد ارزش افزوده ی برابری ندارند. در واقع صرفا فروش به تنهایی نمی تواند معیار خوبی برای دسته بندی شرکت ها و برند های مختلف باشد. باید فرهنگ و ریشه ی یک سازمان و اهداف آن را بررسی کرد.

وی افزود: باید این درک ایجاد بشود که اگر روزی دولت خواست هزینه کند، روی آریوژن ها هزینه کند. چیزی که آریوژن را به این جا رسانده است پول و سرمایه گذاری نبوده است. یک رودی بوده است که اگر بخواهیم آن را از سرمنشا آن خشک کنیم از ایجاد 20شرکت دیگر مثل آریوژن جلوگیری کرده ایم. به نظر می رسد این درک در سازمان های دولتی به طور کامل وجود ندارد.

مدیرعامل شرکت آریوژن با تاکید بر این نکته که فشار اقتصادی بر نهاد های دولتی هم تاثیرگذار بوده است ادامه داد: وضعیت اقتصادی به گونه ای شده است که متاسفانه خیلی از نهاد های دولتی بیشتر به فکر جیب خودشان هستند. به عنوان مثال خیلی از داروهای بیماری خاص مثل سرطان که قبلا پوشش بیمه برای آن ها 90درصد بوده است در حال حاضر به 70درصد کاهش پیدا کرده است. آن 20 درصد را مردم باید از جیب خودشان بدهند. همه هنر ما باید این باشد که بار اقتصادی از روی دوش مردم کمتر بشود. شرکت ما تلاش می کند دارویی را تولید کند که با نصف قیمت محصولات مشابه خارجی دقیقا همان کیفیت را نیز داشته باشد. ما که نمی توانیم باز هم قیمت مان را کاهش بدهیم. این جا دولت باید نقش تسهیل گری اش را اجرا کند.

وی افزود: از مشکلات دیگری که ما داریم این است که دولت برای مواد اولیه شرکت های دارویی ارز دولتی اختصاص می دهد اما تکلیف شرکت ما که مواد اولیه را خودش تولید می کند چه می شود؟ به عنوان مثال ما نیاز به فیلتر داریم. فیلتر که در این لیست قرار ندارد. در واقع یک بد فهمی ایجاد شده است که می خواهند به دارو کمک کنند در حالی که شرکت ما اصلا نیاز به این نوع کمک ندارد. جنس کمکی که ما نیاز داریم متفاوت است و ما خودمان از طریق سلول ها و محیط کشت هایی که داریم مواد اولیه خودمان را تولید می کنیم. از سوی دیگر بانک مرکزی از این موضوع شانه خالی می کند و می گوید این مسئله مربوط به وزارت بهداشت است. یک شرکتی مثل آریوژن در سال 20میلیون دلار هزینه تکنولوژیکی ارتباط با دنیا را دارد. برای پروسه های پیشرفته ای که داریم نیازمند تست های خاصی هستیم. تست هایی که بر روی نمونه های حیوانی باید انجام بشود و هیج کدام  در ایران انجام نمی شود و باید کشور سوئیس برای ما انجام بدهد. طبیعتا برای این کار نیازمند ارز هستیم. اما این ارز به ما تخصیص پیدا نمی کند. وزارت صنایع به ما گفته است حداکثر 100هزار دلار می تواند به ما اختصاص بدهد. در حالی که هزینه ی ما 20 میلیون دلار است. البته باید گفت در نهایت این هزینه در کشور 200میلیون دلار ارزش افزوده ایجاد می کند. در واقع هزینه کردن نیست بلکه سرمایه گذاری است.

فرشچی با اشاره به این نکته که آریوژن برای اولین بار در تاریخ داروسازی ایران اقدام به ثبت یک داروی خاص در اتحادیه ی اروپا نموده است ادامه داد: انجام این اتفاق نیاز به 35 میلیون دلار هزینه دارد و ما نمی دانیم این ارز را باید از چه جایی تامین کنیم. ضمن اینکه ثبت یک دارو در اتحادیه ی اروپا می تواند صادرات یک کشور را متحول کند و تا ده برابر افزایش بدهد. این رقم بسیار بزرگی است و می تواند یک سرمایه گذاری مطمئن به شمار بیاید. دولت حتی اگر بحث های انسانی و کمک به بیماران را هم در نظر نگیرد این سرمایه گذاری می تواند بالاترین سود را برای کشور به ارمغان بیاورد.

وی با اشاره به این نکته که شرکت های دانش بنیان حامی مشخصی ندارند افزود: از آن جا که آریوژن یک شرکت خصوصی است متاسفانه نهادی وجود ندارد که حامی شرکت ما باشد تا از طریق لابی های سیاسی مشکلات مان را حل کنیم. هرچند جای شکرش باقی است که نهادی مثل معاونت علمی و فردی مثل دکتر ستاری هستند تا دغدغه های ما را متوجه بشوند.  متاسفانه در هیچ قسمتی از مجلس شورای اسلامی و یا دولت صیانتی از شرکت های دانش بنیان برتر صورت نمی گیرد. خب طبیعتا این موضوع باعث می شود که امنیتی برای ادامه ی شرکت های دانش بنیان در این اوضاع اقتصادی وجود نداشته باشد.

فرشچی ادامه داد: زمانی که دارو به فروش می رسد تا وقتی که پول  به دست ما می رسد حداقل یک سال به طول می انجامد. همین عامل به تنهایی می تواند یک صنعت را ورشکست کند. دلیل این امر آن است که در شرایط فعلی دولت و بیمارستان ها پولی برای پرداخت دارو ندارند. این روند به این معناست که شرکت های دانش بنیان دارند به دولت وام می دهند. در حالی که دولت باید به این شرکت ها وام بدهد! طبق محاسباتی که انجام داده ایم از زمانی که مواد را خریداری می کنیم تا زمانی که پول آن به حساب ما برمی گردد حداقل دو سال به طول می انجامد. در واقع طبق نرخ سود بانکی 36درصد پول ما ارزش خودش را از دست می دهد. ضمن اینکه معافیت مالی شرکت ما نیز مثل یک اسلحه ای شده است که روی شقیقه ی ما قرار گرفته است و مدام می گویند امسال معاف هستید یا امسال معاف نیستید. همین موضوع به شرکت ما عدم ثبات تزریق می کند.

مدیرعامل شرکت آریوژن ادامه داد: دغدغه ی دیگر ما سامانه های پر خطای موجود در گمرک است. ما یک مواد را خریداری کرده ایم و هزینه ی آن را با هر زحمتی که بوده پرداخت کرده ایم، اما به خاطر بی لیاقتی بعضی ها، مواد ما منقضی می شوند و از بین می رود. ما امسال مجبور شدیم برای تامین هزینه های معمول شرکت مثل حقوق کارکنان وام بگیریم و این اصلا برای شرکتی مثل آریوژن که قطعا در بین سه شرکت برتر دانش بنیان کشور قرار دارد مناسب نیست.

دکتر فرشچی در پایان یادآور شد: بزرگترین هدفی که من به عنوان مدیر این مجموعه به دنبال آن هستم تزریق امید در میان افراد خودمان است. قطعا اگر شرکت های دانش بنیان برتر در ایران از حمایت بهتری از سمت دولت و دیگر دستگاه ها برخوردار گردند اقتصاد ما از وابستگی به نفت خارج می شود و می توانیم سهم بالایی در صادرات غیرنفتی به دست بیاوریم.