زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

مهدی دیلم صالحی، مدیر عامل صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری زیست فناوری گفت: با توجه به شرایط اقلیمی‌ کشور و بحران‌های کم‌آبی و خشکسالی پیش‌رو، یافتن راه حلی که بتواند در آینده نیازهای غذایی و دارویی ما را از دریا و از آب‌های شور تامین کند یکی از اولویت‌های راهبردی در برنامه‌های ملی و بالادستی توسعه‌ای کشور در حوزه فناوری‌های زیستی است.

وی افزود: صنایع حوزه ریز جلبک‌ها با دارا بودن شرایط اقلیمی‌ خاص و کاربردهای متنوع از جمله مکمل‌های غذایی انسانی، رنگدانه‌های خوراکی، غذای آبزیان، لوازم آرایشی و بهداشتی اهمیت زیادی پیدا کرده است.

وی ادامه داد: این جلبک‌ها به عنوان یک منبع غذایی برای کلیه آبزیان و سایر جانوران نیز مفید بوده و از اهمیت خاصی برخوردارند. با توجه به نیاز بازار این محصول تاکنون وارداتی بوده است اما تحریم‌ها و چالش‌هایش ما را بر آن داشت تا در این حوزه سرمایه‌گذاری کنیم.

دیلم صالحی گفت: البته پروسه کاشت، برداشت و تولید محصول از این جلبک به دانش فنی خاصی نیاز دارد که یک شرکت دانش بنیان توانسته به آن دست یابد. بر اساس اولویت‌گذاری ستاد زیست فناوری کشور برای توسعه محصولات دریایی با همراهی صندوق نوآوری و شکوفایی به عرصه تولید محصول از جلبک وارد شدیم.

مدیر عامل صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری زیست فناوری در مورد میزان سرمایه‌گذاری و سهامداری در این طرح نیز گفت: مصوبه این طرح ۴.۴ میلیارد تومان بوده است که از این میزان ۳.۵ میلیارد تومان را صندوق نوآوری و شکوفایی در ازای ۶۰ درصد از سهام و ۹۰۰ میلیون دیگر را صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری زیست فناوری در ازای ۱۵ درصد از سهام تامین کرده است و باقی سهام در اختیار تیم فناور خواهد بود.

در ادامه الهه پورفخرایی، مدیرعامل این شرکت دانش بنیان تولید کننده بیومکمل غذایی بر پایه میکروجلبک و مجری این پروژه به خبرنگار مهر گفت: جلبک های «اسپیرولینا» و «کلرلا» حاوی انواع ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین‌های گروه B – C – A – E و انواع مواد معدنی، سرشار از بتاکاروتن، غنی از کربوهیدرات و حاوی انواع اسید آمینه‌های ضروری هستند.

وی بابیان اینکه این جلبک سرشار از امگا۳ است، گفت: در این شرکت مکملی را بر اساس زیست فناوری و بر پایه میکروجلبک تولید کردیم که به دلیل دارا بودن کلسیم و ویتامین‌های مورد نیاز بدن در دوران پیری مکمل مناسبی برای سالمندان خواهد بود و سرشار از پروتئین است.

پورفخرایی با بیان اینکه این محصول برای رژیم غذایی بسیار مناسب است، گفت: اسپیرولینا جلبک سبز آبی میکروسکوپی و یکی از مقوی‌ترین غذاهای سبز شناخته شده در جهان است. این گیاه به صورت معلق در آب رشد می‌کند و به همین دلیل نیاز به ساختن دیواره سلولی ندارد چرا که این دیواره به میزان زیادی دسترسی به مواد مغذی داخل سلول را محدود می‌کند. این گیاه با بیش از ۷۳ درصد پروتئین حاوی بیشترین پروتئین گیاهی است.

مدیر این شرکت دانش بنیان خاطر نشان کرد: آمینو اسیدهای موجود در اسپیرولینا مشابه تخم‌مرغ بوده و کیفیت آن به‌وسیله سازمان غذا و کشاورزی آمریکا تأیید شده است. لینولئیک اسید، ویتامین و سولفولیپیدها از جمله موادی هستند که در این گیاه وجود دارند. همچنین این اسپیرولینا منبع خوبی از بتاکارتن، کاروتنوئیدها، ویتامین‌ها و عناصر کمیاب است.

وی اضافه کرد: اسپیرولینا حاوی میزان قابل ملاحظه‌ای کلروفیل، کارتنوئیدها، دیگر پیگمان‌های گیاهی و رنگدانه‌ها است که در گیاهان سبز یافت می‌شوند. میزان چربی و کربوهیدرات این گیاه کم و کلسترول ندارد.

مجری این طرح در مورد ظرفیت پیش‌بینی شده و میزان تقاضای بازار به این مکمل غذایی گفت: در حال حاضر سالانه ۳۰۰ هزار بسته قرص مکمل غذایی بر پایه میکروجلبک وارد کشور می‌شود که ما در صدد هستیم که با تولید سالانه ۷۴ هزار بسته قرص تا ۵ سال آینده ۳۰ درصد از سهم بازار این محصول را در اختیار بگیریم.

پورفخرایی تصریح کرد: شرکت ما با انتخاب گونه مناسب از بین گونه‌های بومی‌ شمال کشور و ثبت آن در بانک ژنی جهانی، موفق به تولید نمونه آزمایشگاهی در مقیاس ۱۳ لیتری شده است.

وی به چالش‌های تولید انبوه این محصول نیز اشاره کرد و گفت: انتخاب سویه مناسب، سازگار کردن فرایندها با شرایط اقلیمی‌ محل اجرای طرح و رفع آلودگی با سایر جلبک‌ها و نیز برداشت و فراوری محصول به گونه‌ای که از کیفیت محصول کاسته نشود از چالش‌های تولید انبوه این محصول است. همچنین کل فرایند تولید و دستیابی به محیط کشت مناسب در صورتی می‌تواند انجام و وارد بازار شود که روش تولید آن اقتصادی بوده و بتواند با رقبای خارجی وارد رقابت شود.

این فعال فناور گفت: اسپیرولینا و کلرلا به دلیل دارا بودن کلسیم و ویتامین‌های مورد نیاز بدن در دوران پیری مکمل مناسبی برای سالمندان خواهد بود. تولید این محصول در داخل کشور علاوه بر کمک به اقتصاد کشور می‌تواند منجر به توسعه فناوری‌های ریزجلبک در کشور، استفاده از ظرفیت‌های آب‌های شور، تولید و فروش پودر مکمل‌های غذایی و کسب بخشی از سهم بازار داخلی و واردات و در نهایت صادرات محصول و ورود به بازارهای رقابت جهانی شود.

به گفته وی، تولید صنعتی مکمل‌های غذایی اسپیرولینا و کلرلا با ظرفیت سالانه ۳۵۵۰ کیلوگرم در این پروژه هدف‌گذاری شده است.

پورفخرایی افزود: سرمایه مورد نیاز این طرح ۴.۴ میلیارد تومان است که ۳.۵ میلیارد تومان آن را صندوق نوآوری و شکوفایی و ۹۰۰ میلیون دیگر را صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری زیست فناوری تامین کرده است.