زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

متخصصان پزشکی بازساختی در تلاش هستند با تولید سلول­‌های سازنده غلاف عصبی، درمانی برای بیماری ام اس بیابند.

یکی از بیماری­‌های دستگاه عصبی که به علت تخریب غلاف میلینی اعصاب روی می‌دهد، ام اس (مالتیپل اسکلروزیس) است. این بیماری در توانایی بخش‌هایی از سیستم عصبی که نقش برقراری ارتباط را دارند اختلال ایجاد می‌­کند و مسبب عوارض جسمی متعددی مانند دوبینی و اختلالات حرکتی می­گردد.

متخصصان پزشکی بازساختی در تلاش هستند با تولید سلول‌­های سازنده غلاف عصبی، درمانی برای این بیماری بیابند. یکی از روش­‌های تغییر کارکرد سلول­‌ها، دگرتمایزی است. در این روش که در پژوهشگاه رویان در قالب در دست انجام است، یک سلول تمایز یافته به کمک یک یا چند ژن یا پروتئین به سلول تمایز یافته دیگری تبدیل می­‌شود.

برای تولید این نوع سلول­ها، رشته‌­های RNA کوچکی توسط محققان پژوهشگاه رویان شناسایی شده­‌اند که نقش مهمی در سرنوشت و کارکرد سلول­‌ها دارند و miR نامیده می‌­شوند. یکی از این رشته‌­های کوچک  miR۳۰۲/۳67 است که اثر آن در دگر تمایزی آستوسیت­‌ها (سلول­‌های گلیالی که به کارکرد سلول‌­های عصبی کمک می‌کنند) به سلول­‌های عصبی مشخص شده است.

در این پروژه دکتر حسین بهاروند، دکتر جوان، مریم قاسمی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان و دانشگاه تربیت مدرس از miR۳۰۲/۳67 و والپروآت (از دارو­های ضد تشنج) برای دگرتمایزی آستروسیت‌­ها به سلول‌­های میلین ‌ساز استفاده کردند.

نتایج این پژوهش که در نشریه بین المللی Tissue engineering & regenerative medicine به چاپ رسیده است، نشان داد سلول­‌های حاصل در حیوان مدل آزمایشگاهی باعث بهبود وضعیت حرکتی شدند، همچنین بهبود وضعیت غلاف میلین سلول‌­های آسیب دیده با رنگ­ آمیزی پروتئین­‌های آن، قابل تشخیص بود.

نتایج این پژوهش مشخص کرد که این روش دگر تمایزی در پزشکی بازساختی می­‌تواند کارکرد مغز را در افراد مبتلا به آسیب غلاف عصبی بهبود بخشد و پس از بررسی‌­های بالینی امیدهای بیشتری را در درمان این بیماران ایجاد کند.

منبع : خبرگزاری مهر