زیست فناوری

یکی از مشکلات اساسی در کشورهای نفت خیز، آلودگی‌های ناشی از لکه‌های نفتی است. آلودگی نفتی خاک از این جهت حائز اهمیت است که به عنوان منبع تامین غذا برای جمعیت در حال رشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. منطقه‌ی آتاباسکا در کانادا یکی از این نواحی است که با چالش‌های جدی‌ای برای پاکسازی این آلودگی‌ها مواجه است. از بین رفتن مواد غذایی خاک حین استخراج نفت، آلودگی نفتی خاک در کنار مقاومت خاک در برابر نفوذ آب از اصلی‌ترین چالش‌هایی‌ست که شرایط سختی را برای گیاهان و میکروب‌های خاک ایجاد می‌کند.

دریک کار تحقیقاتی در دانشگاه ساسکاچوان کانادا محققان یک سویه‌ی اندوفیت آسکومایست به نام «Trichodermaharzianum TSTh20-1» را از ریشه‌ی قاصدک‌هایی جداسازی کردند که در نواحی آلوده‌ی نفتی رشد می‌کرد. تیمار دانه‌های گندم و گوجه مورد استفاده درصد و سرعت جوانه‌زنی و رشد بیشتر گیاه حاصل را نسبت به نمونه‌ی کنترل نشان می‌داد.

این قارچ سریع‌رشد در حین اینکه ترکیبات نفتی را می‌خورد، با گیاه نیز همزیست بوده و اجازه‌ی رشد به گیاه در چنین محیطی را می‌دهد. گیاه نیز همزمان با رشد خود ترکیبات نفتی را شکسته و موجب پاکسازی خاک می‌شود.

اماسوالبعدی این است که این قارچ چگونه مقاومت گیاه را نسبت به آلودگی بالا می‌برد؟

براساس مشاهدات انجام‌شده، میزان ترشح آنزیم پراکسیداز در گیاه تیمار شده با قارچ، دو برابر نمونه‌ی کنترل بود. آنزیم پراکسیداز قادر است پیوندهای شیمیایی مختلفی را بشکند و تأثیر بسزایی در پاکسازی آلودگی داشته باشد.

بهطورمعمولپسازپاکسازی زمین‌های آلوده، آن‌ها را برای رشد گیاهان آماده می‌کنند که به این فرایند احیا زمین گفته می‌شود. اما به لطف این قارچ، مقاومت گیاه میزبان نسبت به آلودگی و کم‌آبی مناطق آلوده افزایش پیدا می‌کند و با رشد گیاه، فرایند پاکسازی و احیاهمزمان انجام شده و سبب افزایش سرعت و بازده عملیات زیست‌پالایی می‌شود.

پسازاین کشف، محققان در حال بررسی ۱۰ نمونه‌ی جدا شده از ریشه‌ی گیاهان مختلف به منظور پیدا کردن گونه‌های بیشتری که چنین مزیت‌هایی به گیاه میزبان می‌دهند هستند.این خبر در تاریخ 25 اکتبر 2017 در وبسایت Phys  منتشر شده است.

منبع: مجله الکترونیکی زیست فن