زیست فناوری

پژوهشگاه رویان امروز میزبان هفدهمین کنگره بین‌المللی سلول‌های بنیادی است که در آن پژوهشگران برجسته‌ای از سراسر جهان، نتایج آخرین پژوهش‌های خود را در زمینه سلول‌های بنیادین در این گردهمایی ارائه می‌کنند. پژوهشکده رویان در سال 1370 توسط سعید کاظمی آشتیانی و جمعی از پژوهشگران پایه‌گذاری شده است اما در سال 1377 این پژوهشکده که بعدها پژوهشگاه رویان نام‌گذاری شد مجوز مرکز تحقیقات علوم سلولی را گرفت و در سال 1387 نیز مجوز مرکز تحقیقات پزشکی تولیدمثل را دریافت کرد و به این ترتیب رویان، قطب علمی کشور در زمینه سلول‌های بنیادی و درمان ناباروری شده و متولی برگزاری رخدادهای بین‌المللی در این دو زمینه شد.

"دکتر فرشته کرمعلی" دبیر علمی هفدهمین کنگره بین‌المللی مجازی فناوری سلول‌های بنیادی پژوشگاه رویان گفت: سلول‌های بنیادی با توجه به اینکه خصوصیات تمایزی بسیار بالایی دارند و می‌توان آن را از انواع سلول‌های بدن تمایز داد، کاربرد اصلی آنها (سلول‌های بنیادی)، استفاده از آنها در سلول‌درمانی است و ایران در زمینه استفاده از سلول‌های بنیادی در سلول‌درمانی در رده پنج کشور برتر دنیا است و این نشان می‌دهد که تلاش‌های پژوهشگران ما در این زمینه بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.

وی درباره امکان استفاده از سلول‌های بنیادی برای مقابله با کرونا گفت: یکی از محورهای اصلی سخنرانی‌های ما، در زمینه استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان کرونا بوده است که خوشبختانه استفاده از سلول‌های بنیادی با منشا مزانشیمی، توانسته است راهکارهای درمانی امیدوارکننده‌ای در این زمینه باز کند و ان‌شاءالله این مطالعات در آینده راهکارهای بسیار بهتری برای ما ارائه خواهد کرد. این مطالعات در ایران همگام با سایر کشورها انجام شده است و هر آنچه که مطالعه در زمینه سلول‌های بنیادی انجام شده و نتایجی که بدست آمده است می‌تواند در زمینه کلینیک هم مورد استفاده قرار بگیرد.

دبیر علمی هفدهمین کنگره بین‌المللی مجازی فناوری سلول‌های بنیادی پژوشگاه رویان با اشاره به کاربرد سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌های سخت، تصریح کرد:‌ بیماری سرطان از جمله بیماری‌های سختی است که بسیاری از جوامع با آن دست و پنجه نرم می‌کنند اما یکی از پیشرفت‌های قابل توجه در این زمینه این است که پژوهشگران توانسته‌اند در زمینه سرطان به سلول‌های بنیادی سرطانی دست پیدا کنند در واقع سلول‌های بنیادی سرطانی همان سلول‌هایی است که در درمان سرطان، زمانی که بیمار شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی می‌کند، وجود این سلول‌ها باعث می‌شود که بیماری سرطان بازگردد و زمانی که ما بتوانیم این سلول‌های بنیادی را در شرایط آزمایشگاهی داشته باشیم مثل این است که می‌توانیم این سلول سرطانی را به اصطلاح خلع سلاح کنیم یعنی آنقدر می‌توانیم خصوصیات آن را بشناسیم که بتوانیم راهکارهای درمانی قابل توجهی را برای آنها پیش‌بینی کنیم و این اتفاق امروز در زمینه بیماری سرطان انجام شده است.

وی درباره کمک فناوری نانو و میکرو به تحقیقات در حوزه سلول‌های بنیادی گفت:‌ سلول‌های بنیادی با توجه به ورود علوم غیرزیستی مثل شیمی، انواع رشته‌های مهندسی از جمله مکانیک،‌ الکترونیک، مهندسی شیمی، مهندسی بافت یا حتی علوم کامپیوتر و ریاضی در واقع پیشرفت‌های بسیار موثری را توانسته است در زمینه زیست‌شناسی فراهم کند و سرعت رشد علوم زیستی در زمینه‌های بین‌رشته‌ای بسیار بیشتر شود و عملاً پیشرفتی که ما توانسته‌ایم در این زمینه پیدا کنیم مثل این است که ما اجزایی را در درون محیط آزمایشگاهی طراحی کرده‌ایم تا بتواند به صورت هدفمند یک سلول را تحت حمله یا هجوم خود قرار دهد. حاملی که قرار است چیزی را تحویل دهد ممکن است ژن باشد که برای مطالعات ژن‌درمانی استفاده شود یا ممکن است داروهایی باشد که برای مطالعات سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد و این کاربرد بسیار وسیعی است که مطالعات علوم غیرزیستی توانسته پایه زیستی ایجاد کند.

دکتر کرمعلی با اشاره به موفقیت‌های دانشمندان در زمینه سلول‌های بنیادی خاطرنشان کرد:‌ با توجه به پیشرفت‌هایی که در زمینه سلول‌های بنیادی انجام شده است، دانشمندان ایرانی در بسیاری از زمینه‌های درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادی وارد شدند، برای مثال پژوهشگاه رویان توانسته است مطالعات قابل ملاحظه‌ای را در زمینه اختلالات غضروفی یا اختلالات پوستی به فاز کلینیک برساند و خیلی از مطالعات مثل اختلالات بینایی، قلبی، کلیوی یا حتی دیابت در مطالعات پیش‌کلینیک است و امیدوار هستیم با تلاش‌های پژوهشگران، به زودی وارد فاز کلینیک شود.