زیست فناوری

اگرچه واکسن ‌های کووید-19 اکنون به طور گسترده در بسیاری از کشورها در دسترس هستند، اما باید در دمای سرد حمل و نگهداری شوند. دیوید مولر از دانشگاه کوئینزلند در بریزبن استرالیا می‌گوید: «ما می‌خواستیم جایگزینی پیدا کنیم که به اندازه کافی پایدار باشد ».

مولر و همکارانش سال‌ ها صرف ساخت یک چسب پوستی کرده ‌اند که می‌ تواند واکسن‌ های آنفولانزا، فلج اطفال، دنگی و سایر واکسن ‌ها را بدون نیاز به سوزن یا نگهداری در سردخانه تحویل دهد. آن ها تعجب کردند که می توان از همین فناوری برای واکسن های کووید-19نیز استفاده کرد.

این چسب پوستی به عرض یک سانتی‌متر با 5000 رشته پلاستیکی ریز، هر یک به طول یک چهارم میلی‌ متر و پوشیده شده است با واکسن خشک شده که پایدارتر از شکل‌ های مایع است. این چسب با اپلیکاتور اعمال می شود که بدون درد واکسن را به لایه زیرین پوست فشار می دهد.

برای ساخت چنین واکسن هایی یک سری تجهیزات در آزمایشگاه ضروری است از جمله هود، انکوباتور، اتوکلاو حمام التراسونیک و غیره.

مولر می‌گوید واکسن ‌هایی که به این روش وارد بدن می ‌شوند، واکنش‌ های ایمنی قوی ‌تری ایجاد می‌کنند، زیرا پوست پر از سلول‌ های ایمنی است. به عنوان مثال، زمانی که واکسن آنفولانزا از طریق این چسب پوستی تزریق می شود، می توان از یک ششم دوز معمولی استفاده کرد زیرا پاسخ قوی تری ایجاد می کند.

محققان واکسن چسبی را با یک واکسن کووید-19 به نام HexaPro که توسط محققان دانشگاه تگزاس در آستین ساخته شده است، آزمایش کردند که هنوز در حال آزمایش است، اما نسبت به واکسن ‌های موجود در برابر حرارت پایدارتر و ارزان ‌تر است.

موش ‌هایی که با این واکسن درمان شده‌ اند، آنتی ‌بادی ‌بیشتری نسبت به آن هایی که بهشان واکسن تزریق شده بود، تولید کردند و حتی با یک دوز، کاملاً از بیمار شدن در امان ماندند.

آزمایش پچ پوستی واکسن کووید-19 در افراد سال آینده آغاز خواهد شد. به گفته مولر، در صورت تایید، می توان از آن برای ارائه دوزهای تقویت کننده و به طور بالقوه برای محافظت در برابر سویه های ویروس جدید استفاده کرد.

واکسن چسبی چگونه کار می کند؟

این واکسن که با همکاری دانشگاه تگزاس، دانشگاه کوئینزلند و واکساس ساخته شده است، از یک پچ میکروآرایه با چگالی بالا (HD-MAP) برای ایجاد محافظت ایمنی در برابر COVID-19 استفاده می کند.

دکتر دیوید مولر، از دانشکده شیمی و علوم زیستی مولکولی UQ، می‌گوید: بسیار کاربر پسندتر از سوزن است.

لایه رویی پوست حاوی شبکه وسیعی از سلول های ایمنی تخصصی است که مانعی در برابر باکتری ها و ویروس ها ایجاد می کند. این سلول ها به عنوان نگهبان برای بقیه بدن عمل می کنند و هنگامی که با یک پاتوژن مهاجم مواجه می شوند سیگنال هایی را به سلول های دیگر ارسال می کنند.

با توجه به آزمایش‌ های اولیه روی موش‌ها، به نظر می‌رسد که واکسن چسبی به خوبی کار می ‌کند تا یک پاسخ ایمنی ایجاد کند که بتواند کووید را کنترل کند. با این حال، واکسن باید به مرحله آزمایش بالینی برسد تا ویژگی‌ های خاصی مانند درصد محافظت مشخص شود.

چند دوز لازم است؟

به گفته تیم دانشمندان، این واکسن یک بار استفاده می شود.

واکسن یک دوز به طور قابل توجهی کار را برای کشورهایی که دسترسی ندارند آسان تر می کند - زیرا دو دوز هزینه اضافی ایجاد می کند. حتی قرص مرک که ارزان‌تر از واکسن‌های تزریقی است، به یک دوره پنج روزه مشابه آنتی ‌بیوتیک نیاز دارد.

دکتر مولر همچنین اظهار داشت: «ما نشان داده ‌ایم که این واکسن، حداقل به مدت 30 روز در دمای 25 درجه سانتی‌گراد و یک هفته در دمای 40 درجه پایدار است.

زنجیره تامین سرما، لازم برای واکسن هایی مانند فایزر، مدرنا و آسترازنکا، یکی دیگر از موانع کلیدی برای برابری واکسن در سراسر جهان است. برخی کشورها زیرساخت های حمل و نقل سرد را ندارند.

این واکسن در مراحل اولیه توسعه است، زیرا هنوز به مرحله آزمایش بالینی منتقل نشده است. با این حال، نتایج جمع آوری شده توسط دانشمندان تا کنون به طور قطع امیدوار کننده است.

آیا واکسن چسبی می توانند آینده واکسن های کووید باشند؟

ممکن است در زمان های ذخیره سازی طولانی تری دوام بیاورد و گزینه بهتری برای افرادی باشد که از سوزن می ترسند. در سراسر جهان، تخمین زده می‌شود که 49 درصد افراد حداقل یک دوز واکسن کووید-19 دریافت کرده ‌اند، اما میلیاردها نفر دیگر هنوز منتظر واکسن هستند.

بر اساس بیانیه 28 اکتبر، پیش‌بینی می ‌شود که تنها پنج کشور از 54 کشور آفریقا به هدف پایان سال سازمان بهداشت جهانی یعنی واکسینه کردن کامل حداقل 40 درصد از ساکنان خود دست یابند. کمبود سرنگ و عدم دسترسی به سردخانه همچنان موانع اصلی است.

هیچ یک از واکسن چسبی در حال توسعه برای کووید-19 هنوز روی انسان آزمایش نشده است. تیم دانشگاه کوئینزلند قصد دارد سال آینده یک آزمایش بالینی اولیه را با شریک خود Vaxxas، شرکت بیوتکنولوژی مستقر در کمبریج، ماساچوست که اپلیکاتورها و پچ ها را تولید می کند، آغاز کند.

اگرچه ممکن است چند سال دیگر به تولید واکسن های چسب پوستی برای کووید-19 باقی مانده باشد، اما پراسنیتز هنوز فکر می کند ارزش سرمایه گذاری روی آن ها را دارد. بسیاری از کارشناسان پیش‌ بینی می ‌کنند که ویروس کرونا بومی خواهد شد و این امکان وجود دارد که واکسن ‌های تقویت‌کننده به طور مرتب مورد نیاز باشد.