زیست فناوری

زمان آن رسیده است تا کیفیت را بالاتر از کمیت ببینیم.

دکتر طهوری رییس گروه پژوهش، زیرساخت و فناوری ستاد توسعه زیست فناوری در این گفت و گو از برنامه های حمایتی ستاد از پژوهشگران حوزه زیست فناوری و طرح تقسیم کار ملی می گوید

طرح پژوهشگر برتر و پژوهشگر برتر جوان

در حال حاضر کیفیت کارهای پژوهشی ما در اندازه کمیت شان نیست. ما از نظر تعداد در کشور آمار پژوهشی قابل ملاحظه ای داریم اما این نتوانسته است کیفیت را افزایش دهد و از این منظر ضعیف هستیم. به همین خاطر طرح های حمایتی که در ستاد داریم به این منظور است تا بتوانیم از پژوهشگران با کیفیت تر حمایت کنیم.

دکتر ستاری هم نظرشان بر این بود که محققان را فراموش نکنیم و درگیر روندهای پر پیچ و خم اداری نکنیم و تشویق شان کنیم تا برترین ها را معرفی کنیم. متاسفانه کاغذبازی اداری باعث می شود در بعضی از موارد استعدادها و محققان داخلی نتوانند یافته های علمی خودشان را به صورت پژوهش ارائه دهند و از کار علمی آن ها استفاده شود. به همین خاطر تصمیمی که داریم این است که هرساله مکانیزمی داشته باشیم تا پژوهشگران جوان عرصه زیست فناوری را معرفی کنیم. در طرح پژوهشگر برتر شرایط آیین نامه به گونه ای است که غربال اولیه صورت می گیرد. در واقع از میان بهترین ها، بهترین ها برگزیده می شوند. درسال گذشته از میان 21 طرحی که فرستاده شد به 3 نفر جایزه داده شد. امسال در اطلاع رسانی قدرتمند تر عمل نمودیم و تا این لحظه 100 طرح به ما ارسال شده است که طبیعتا در مقایسه با سال گذشته از ظرح های بیشتری حمایت می کنیم. جوایز هم به صورت نقدی است و هم به صورت اعتباری است. در واقع بسته حمایتی داریم تا دانشجویان ما دلشان گرم تر شود و بیشتر انگیزه کار کردن داشته باشند. مثلا می گوییم تا 50 میلیون تومان ستاد به شما کمک می کند تا طرحی که دارید را اجرا کنید.

ستاد هم چنین از پژوهشگران برتر جوان هم حمایت می کند. علت این حمایت خاص این است که پژوهشگران جوان در مقایسه با پژوهشگرانی که استاد هستند و سن بالاتری دارند فرصت کمتری برای رقابت دارند و باید میان کسانی که زیر 40 سال سن دارند رقابتی جدا صورت بگیرد. این گونه انگیزه پژوهشگران جوان هم بالاتر می رود و می توانیم شاهد باشیم تا کارهای با کیفیت تری از سمت آن ها به دست ما برسد.

چگونگی حمایت های ستاد از طرح های پژوهشی

در بخش پژوهش ما 14 آیین نامه داریم که علاقه مندان می توانند این آیین نامه ها را از سایت ستاد توسعه زیست فناوری مطالعه کنند. به عنوان مثال حمایت از مقالات است که طبق شرایط خاصی که در آیین نامه مندرج شده است 2 تا 4 میلیون تومان حمایت می کنیم.

حمایت از رساله های دکترا هم مثالی دیگر از حمایت های پژوهشی ستاد است. این حمایت تشویقی از رساله هاي دکترا، به منظور ارتقاي کیفیت علمی رساله هاي منطبق با اولویت هاي تعیین شده انجام می گیرد. کاربردي بودن رساله­ها نیز مهم است. یعنی رساله هایی است که براساس نیاز واقعی تعریف شده اند و فعالیتهاي پژوهشی را تا دستیابی به نتایج کاربردي، همراهی و حمایت میکند. هم چنین موضوع رساله ها باید در راستاي اولویت هاي اعلام شده ستاد باشد.

دانشجویان دوره دکتري تخصصی و استادان راهنماي آنها اعم از دانشجویان دانشگاههاي دولتی یا غیر دولتی داخل کشور میتوانند از این حمایت بهره مند شوند.

موضوعاتی که حمایت می شوند به شرکت ها معرفی می شوند و علاقه مند هستیم تا به کار گرفته شود. یعنی خود دانشجو علاقه مند بشود تا کاری را که شروع کرده است ادامه بدهد و به نتیجه علمی آن برساند.

طرح تقسیم کار ملی

برای رسیدن به رتبه اول علم و فناوری در منطقه و سهم موثر ثمردهی اقتصادی و ارزش افزوده از محل ظرفیت های علمی، مستلزم اقدام هماهنگ و همه جانبه متکی بر تقسیم کار ملی هستیم. همچنین استفاده مفید از منابع محدود نیازمند اقدام برنامه ریزی شده متناسب با ظرفیت های آمایش سرزمینی و اقلیمی و پتانسیل های منحصر به فرد در کشور و مدیریت هوشمندانه ظرفیت منابع انسانی دانشی است.

یکی از اقدامات مهم برای هماهنگ­ سازی و افزایش بهره­ وری ظرفیت­ ها و فعالیت های حوزه  فناوری زیستی در سطح کشور، تعیین اولویت­­های تحقیقاتی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و یکپارچه­ سازی آن به منظور جلوگیری از تعدد تحقیقات بر روی موضوعات واحد و نیز شناسایی موضوعات مهم است.

در حال حاضر در دانشگاه های ممتاز خارج از کشور نیز برای اینکه از ظرفیت های علمی هر دانشگاه به درستی استفاده شود این اتفاق می افتد. به عنوان مثال در کانادا نیز مشخص است که اگر کسی می خواهد راجع به جلبک کار کند باید در چه دانشگاه هایی پژوهش خودش را انجام دهد. باز اگر بخواهد آنزیم جلبک ها را بررسی کند باید یک دانشگاه خاص را انتخاب کند. این موضوع اثربخشی تحقیقات را افزایش می دهد و می تواند برای سرمایه گذاری مفید تر واقع شود. 

ستاد توسعه زیست فناوری از آنجا که حمایت، هدایت و هماهنگی موسسات و مراکز فعال و مرتبط با زیست فناوری را بر عهده دارد با اهتمام ظرفیت های فکری نسبت به تهیه اطلس ظرفیت های علمی و فناورانه حوزه زیست فناوری در کشور اقدام کرده است تا با مدیریت درست و پیگیری ماموریت محوری در هر واحد علمی، بر یک عرصه اولویت دار اختصاصی، امکان حمایت های هدفمند اعتباری را فراهم نماید.

بیشترین اقبال ها در کدام بخش ها بوده است؟

به لحاظ تعدادی، مقالات و رساله ها بیشترین اقبال را داشته است. ما باید از ظرفیت بالای فارغ التحصیلان دکترا و دانشجویان زیست فناوری استفاده کنیم تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم.

در حال حاضر در کشور ما حدود 10000 فارغ التحصیل دکترا در تمام رشته ها داریم که در جایی جذب نشده اند و شاید در خوش بینانه ترین حالت 2000 نفر آن ها جذب می شوند. خب طبیعتا باید برای این مسئله راه حل ارائه کرد. این ظرفیت بزرگ در تمام رشته ها وجود دارد و دستگاه های حمایتی باید برای پیشرفت کشور از این ظرفیت ها استفاده کنند.

قطعا در حوزه زیست فناوری از این فارغ التحصیلان دعوت می کنیم و از طرح های شان استقبال می کنیم .همه تلاش ما این است تا زمینه شغلی فارغ التحصیلان دکترا را فراهم کنیم. این اتفاق قطعا به نفع صنعت و شرکت ها و موسسات ما خواهد بود تا از دانش فارغ التحصیلان کشور استفاده کنند.