زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

با حمایت ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان زیست‌فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی از شرکت‌های دانش‌بنیان و همکاری موسسه تحقیقات علوم دامی کشور و سازمان دامپزشکی کل کشور، تکنولوژی تولید خوراک دام از ضایعات کشتارگاهی (محتویات شکمبه) بومی سازی شد.

 استفاده از ضایعات کشتارگاهی به عنوان خوراک دام از اوایل سال 1980 رواج یافته و به تدریج توسعه یافته است. امروزه حدود 11 درصد از خوراک‌های حیوانی با پروتئین بالا از محتویات شکمبه و پودر گوشت تامین می‌شود. محصولات کشتارگاهی شامل پودر گوشت، پودر استخوان، پودر خون، پودر جگر، و محتویات شکمبه می‌باشند.

با حمایت این ستاد، دو شرکت دانش‌بنیان در استان قم با همکاری کشتارگاه احسان ری، به تولید خوراک دام از ضایعات کشتارگاهی می‌پردازند. این خوراک به عنوان جایگزینی ارزان و در دسترس برای خوراک دام و طیور محسوب می‌شود و به کاهش واردات نهاده‌های دامی کمک می‌کند.

محتویات شکمبه کشتارگاهی، به علت فرآوری بیولوژیکی، زیست‌فراهمی بالاتری دارند و با درصد جذب حدود 55 الی 60 درصدی، خوراکی مغذی برای دام‌ها محسوب می‌شوند. این محتویات شامل پروتئین میکروبی، ایزوآنزیم‌ها، و مواد معدنی غنی می‌باشند.

طبق آخرین سالنامه آماری دام در سال 1401، در استان قم 19,000 راس گاو و گوساله، 674,000 راس گوسفند و بره، و 112,000 راس بز و بزغاله کشتار شده‌اند که در حدود 2,548 تن محتویات شکمبه تولید شده است. این ضایعات به چرخه خوراک دام بازگردانده شده است.

چالش‌های اصلی این طرح، اخذ مجوزهای لازم از سازمان دامپزشکی و جهاد کشاورزی به دلایل عدم تدوین دستورالعمل تولید خوراک دام از ضایعات کشتارگاهی بود که با همکاری موسسه تحقیقات علوم دامی، دستورالعمل تولید خوراک دام از ضایعات کشتارگاهی در سال جاری تدوین شده است که ابلاغ آن توسط وزارت خانه محترم وزارت کشور و سازمان دامپزشکی کل کشور به سراسر کشور منجر به استفاده از محتویات شکمبه 12322 هزار راس دام کشتار شده سالانه در کشور (مرکز آمار ایران- نتایج آمارگیری کشتار دام کشتارگاه های کشور سال 1402) میشود که سبب کاهش آلودگی زیست محیطی و کاهش هدر رفتن این سرمایه عظیم میشود.