زیست فناوری، سلامت و فناوری های پزشکی

پیشینه ستاد:
ایجاد و راه‌اندازی "کمیته ملی زیست‌فناوری" به عنوان نهاد ملی مدیریت توسعه زیست‌فناوری در سال 1379 به صورت کمیته‌ای فرابخشی با عضویت دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط، در واقع نقطه آغازین ساماندهی نظام ملی مدیریت زیست‌فناوری در کشور است. اولین سند ملی زیست‌فناوری به منظور توسعه جهشی و هدفمند این فناوری در کشور، توسط این کمیته آماده شد و در 16 اردیبهشت ماه 1383 به تصویب هیات دولت رسید. بر اساس این سند که نخستین برنامه ملی توسعه زیست‌فناوری است، در تاریخ 19 اردیبهشت ماه سال 1384 با ایجاد شورای عالی زیست‌فناوری برای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت ملی در حوزه‌های آموزش، پژوهش و تولید در زیست‌فناوری موافقت شد. این شورا در تیرماه 1386 به دنبال تصمیم دولت برای انحلال تعدادی از شوراهای عالی تعطیل شد و اما نظر به اهمیت و اولویت‌ راهبردی زیست‌فناوری در کشور، راهبردهای زیست‌فناوری در تاریخ 28 آذرماه 1386 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و به دنبال آن ستاد توسعه زیست‌فناوری در تاریخ 29 خرداد ماه 1387 به‌عنوان یکی از ستادهای فناوری‌های راهبردی زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایجاد گردید. در نهایت مصوبه "تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری" نیز در جلسه 705 مورخ 27 دی ماه 1390 ‏شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.

هدف کلی:
ارتقا دانش و فناوری های زیستی به منظور کسب ثروت و رفاه عمومی
وظیفه اصلی:
الف) سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی ملی
ب) هماهنگی و هم‌افزایی منابع و امکانات کشور
ج) نظارت بر پیشرفت زیست‌فناوری در کشور
ماموریت:
1- فراهم‌نمودن بستر رشد و گسترش هوشمند و جهشی زیست‌فناوری در کشور
2- سیاستگذاری، برنامه‌ریزی راهبردی و ارزیابی پیشرفت زیست‌فناوری در کشور
3- هماهنگی ملی و هم‌افزایی منابع و امکانات کشور برای تولید ثروت بیشینه از زیست‌فناوری
4- نظارت بر اجرای سند (برنامه) ملی زیست‌فناوری و اطمینان از تحقق اهداف و برنامه‌های آن
5- کمک به ارتقای سطح علمی و فناوری به‌منظور کسب مقام نخست منطقه و سهم شایسته جهانی
6- رفع موانع و خلاءهای قانونی گسترش زیست‌فناوری در کشور
7- ورود و حمایت‌ از حوزه های فراموش شده و معطل¬مانده در زنجیره علم تا ثروت در زیست‌فناوری
8- ترویج عمومی و فرهنگ‌‌سازی الگوهای نوین در زیست‌فناوری

ستاد توسعه زیست‌فناوری از نظر اجرایی در راستای سیاست ملی کوچک‌سازی بدنه دولت، با پرهیز از گسترش سازمان اداری تلاش دارد تا وظایف و مأموریت‌های خود را بر اساس بهره‌گیری از سرمایه ‌انسانی و امکانات موجود در نهادهای ذیربط با سازماندهی واحدهای ویژه (شورا، کمیته، کارگروه، شبکه و ...) انجام دهد. به منظور تعامل سازنده بین‌بخشی و همگرایی و هدفمند کردن فعالیت‌های زیست‌فناوری کشور، نمایندگانی از همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط با زیست‌فناوری و همچنین بخش خصوصی، عضو شورای ستاد هستند. ترکیب اعضای شورای ستاد به شرح زیر است :
• وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
• وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
• وزیر جهاد کشاورزی
• وزیر صنعت، معدن و تجارت
• وزیر نفت
• وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
• رئیس سازمان حفاظت از محیط‌ زیست
• نماینده بخش خصوصی
• 5 نفر از متخصصین در حوزه زیست‌فناوری به عنوان عضو حقیقی
چهار گروه و یک کارگروه تخصصی در ستاد توسعه زیست فناوری جهت ارایه نظرات کارشناسی در تعیین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان ملی و همچنین نظارت بر حسن اجرای تصمیمات ستاد توسط دستگاه‌‌های مسئول درحال فعالیت‌ است.
1. گروه تولید، تجاری سازی و بازار
2. گروه پژوهش، زیرساخت و فناوری
3. گروه سرمایه انسانی، آموزش و ترویج
4. گروه نظارت و ارزیابی
5. کارگروه ذخایر زیستی
هر گروه، متشکل از اعضای صاحب‌نظر در حوزه‌های تخصصی ذیربط از وزارت‌خانه‌ها و نهادهای عضو ستاد است که وظیفه برنامه‌ریزی و تدوین آیین‌نامه‌‌های لازم برای ساماندهی پیشرفت زیست‌فناوری در چارچوب اجرای سند ملی زیست‌فناوری و سیاست های کلان کشور و ارزیابی و نظارت بر اجرای درست آن‌ها را در حوزه مربوط به‌عهده دارد.

• داشتن نظام کار مطلوب دارای سه شاخص هوشمندی (پیشگیری و تشخیص به موقع)، دقت کارشناسی (تجویز و درمان صحیح) و سرعت (اقدام به‌موقع و با حداکثر سرعت ممکن)
• تعامل و همکاری حداکثری با جامعه زیست‌فناوری و سایر نهادهای ذیربط با رعایت اصل شایستگی (توانمندی، تعهد و تقید که هر کدام سنجه‌های خاص دارد)
• داشتن سرمایه فکری و کارشناسان سرآمد در کشور
• ارتقای توانمندی و نقش‌آفرینی دبیرخانه و کارشناسان آن در مجامع علمی و عرصه‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری
• تصمیم‌گیری بر اساس خرد جمعی (درون‌نهادی و برون‌نهادی تا حد ممکن)
• نظام‌مند کردن مدیریت امور و شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی لازم و منطقی (بدون بزرگنمایی)
• نقدپذیری و نقادی منطقی و پذیرش دیدگاه‌ها و پیشنهادات سازنده
• ارایه الگوهای مناسب و فرهنگ‌سازی برای بهبود پیشرفت زیست‌فناوری
• پای‌بندی به اخلاق و منش حرفه‌ای و علمی
• پای‌بندی به اخلاق و رفتار مطابق با آموزه‌های دینی
• قاطعیت همراه با مهربانی و نیکومنشی در امور
• تکریم و احترام به مراجعین

 محمدحسین متالهی اردکانی